بررسي كاربرد شناسي جملات پرسشي در غزليات فخرالدين عراقي

A Study of Semantic-Intentional Roles of Interrogative Sentences in Eraghi’s Ghazals

متداولترين مقوله‌هاي دستوري مورد استفاده در زبانهاي دنيا عبارتنداز: جمله‌هاي خبري، پرسشي، امري و تعجبي كه بترتيب براي دادن خبر، طلب خبر، صدور فرمان و بيان شگفتي بكار ميروند اما مطالعات زبانشناسي حاكي از آن است كه در استفاده از زبان هميشه مقوله‌هاي دستوري و مقوله‌هاي معنايي ـ منظوري جمله‌ها بر هم منطبق نيستند؛ بعبارتي ديگر، لزوما اينگونه نيست كه هريك از اين جملات براي منظور در نظر گرفته شده براي آنها بكار روند بلكه گاهي ممكن است هر يك از آنها با توجه به بافتي كه در آن قرار ميگيرند بر معاني و منظورهاي ديگري نيز دلالت داشته باشند. اگرچه بلاغيون نقشهاي معنايي ـ منظوري متعددي براي جمله‌هاي پرسشي برشمرده‌اند، نويسنده اين مقاله بمنظور كشف نقشهاي معنايي ـ منظوري جملات پرسشي در غزليات عراقي، حدود 487 بيت و مصراع داراي ساختار پرسشي را در 220 غزل عراقي ، مورد بررسي قرار داده است. نتيجه اينكه عراقي از 28 كاركرد معنايي ـ منظوري جملات پرسشي،20مورد از آن را بكار برده است و بر اساس تحليلهاي آماري، پربسامدترين كاركردهاي ثانوي بترتيب عبارتند از: «استفهام انكاري»، «تمني و آرزو»، «عجز و ناتواني»، «نهي» و «نفي» كه اين كاركردها با بافت و ساختار اشعار تغزلي هماهنگ و منطبق است،

The most frequently used grammatical categories in the languages of the world are declarative, interrogative, imperative and exclamative sentences, which are characteristically used to express of statement, question, order and surprise. But linguistic studies indicate that in daily application there are few correspondences between the grammatical form of a sentence and its semantic-pragmatic function; in other words, each of sentences in addition to calculated means, based on their context expresses other means. This paper in order to discovering semantic-pragmatic function of interrogatives in Eraghi’s Ghazals, between different functions that scholars have introduced for interrogative, has review 487 hemistich with interrogative structure in 220 Eraghi’s ghazals considering functions that Shamisa has introduced. The result of this research show that Eraghi employed 20 functiones out of 28 secondary functions under discussion and based on statistical analyses, the most frequent secondary functions include the following: negative interrogation, wish, disability, forbiddance, negation that those functions are harmony with lyricism’s context and structure. Because in this genre, poet ignores his whishes and confesses to his weakness and then he wants just arrive to his favourite.