كليدواژه :
ايران , انقلاب اكتبر , ناسيوناليزم , قفقاز , قاجاريه , سيد ضياء الدين طباطبايي , روسيه , ديپلماسي , جنگ جهاني اول
چكيده فارسي :
اين مقاله پيرامون تلاش هاي ديپلماتيك سيدضياءالدين طباطبايي مي باشد كه در رأس يك هيأت رسمي از سوي دولت ايران در سال 1298 (هجري شمسي) به منطقه قفقاز اعزام شده است. اين هيأت بلندپايه ديپلماتيك زماني به قفقاز اعزام شده است كه منطقه در تب و تاب تغيير و تحولات سياسي و اجتماعي به سر مي برد. امپراتوري بزرگ روسيه همسايه شمالي ايران و يكي از نيرومندترين قدرت‌هاي جهاني به سرعت در حال فروپاشي است. جنگ جهاني اول (1293-1297 هجري شمسي) به همراه جنگ‌هاي ديگري كه با ساير قدرت‌هاي اروپايي از نيمه دوم قرن نوزدهم در امپراتوري روسيه اتفاق افتاده، زمينه‌هاي اضمحلال آن قدرت را به همراه آورده است. انقلاب اكتبر (1296) روند اين فروپاشي را تسريع مي نمود. اين انقلاب روسيه را در ورط? يك جنگ داخلي تمام عيار ميان نيروهاي موافق و مخالف انقلاب گرفتار ساخته. در اثناء اين تحولات حكومت ايران هيأتي را به رياست سيدضياءالدين طباطبايي به منطقه قفقاز اعزام مي دارد. هدف هيأت رسيدگي به وضعيت ايرانياني است كه در نتيجه انقلاب روسيه در منطقه قفقاز گرفتار شده‌اند. اما جداي از اين هدف، سيدضياء تلاش مي نمايد تا شايد مجدداً پيوندهايي ميان ايران و مناطق قفقاز بالاخص آذربايجان به وجود آورد. تضعيف چشمگير قدرت روسيه اين انگيزه را در برخي مقامات ايراني به وجود مي آورد كه شايد بتوان پيوند با ايران را در قالب يك فدراسيون جايگزين پيوند اين مناطق با روسيه نمود.
