بررسي تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي بر عملكرد بازار سهام

The Effect of Macroeconomic Variables on the Performance of the Stock Market

چگونگي تعامل بازار سرمايه با اركان نظام اقتصادي، همواره يكي از مسائل مهم تلقي مي‌شود. تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي بر عملكرد بازار سهام همواره مسئله‌اي مهم قلمداد شده است؛ به‌طوركلي متغيرهاي اقتصادي به دو بخش خرد و كلان تقسيم مي‌شوند. متغيرهاي خرد در سطح شركت و صنعت مطرح مي‌شوند كه شامل متغيرهايي نظير تركيب و ساختار دارايي‌ها و بدهي‌هاي شركت، نسبت‌هاي مالي و حاشيه سود بنگاه‌ها و غيره هستند. متغيرهاي كلان اقتصادي كه شامل متغيرهايي نظير نرخ بهره، نرخ ارز، قيمت جهاني نفت، شاخص توليدات صنعتي و غيره مي‌باشند، منحصر به بنگاه يا صنعتي خاص نباشد و با عملكرد كل بازار ارتباط دارد. با توجه به تأثيرگذاري قابل‌ملاحظه متغيرهاي كلان در بازار سهام، تحليل­گران مالي همواره در تلاش هستند تا مهم‌ترين متغيرهاي تأثيرگذار بر عملكرد بازار را شناسايي كنند تا بتوانند پيش‌بيني‌هاي بهتري ارائه دهند. اين تحقيق سعي دارد به­ بررسي تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي شامل نرخ ارز، نرخ بهره، نرخ تورم، عرضه پول، شاخص توليدات صنعتي و قيمت جهاني نفت بر شاخص كل بازار سهام، ارزش جاري بازار سهام و حجم معاملات بازار سهام بپردازد. بدين منظور اطلاعات ماهانه متغيرهاي يادشده از مهرماه 1377 تا شهريورماه 1393 گردآوري و براي تحليل از آزمون علّيت گرنجر، آزمون هم انباشتگي يوهانسون، تحليل همبستگي و رگرسيون و آزمون عكس‌العمل‌هاي آني استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه بر اساس تحليل رگرسيون، نرخ ارز رسمي و غيررسمي، نرخ بهره و قيمت جهاني نفت رابطه مثبت با شاخص بازار سهام و نرخ ارز رسمي، شاخص توليدات صنعتي و نرخ تورم رابطه مثبت و عرضه پول رابطه منفي با ارزش جاري بازار سهام دارد. همچنين نرخ ارز رسمي، نرخ تورم و شاخص توليدات صنعتي رابطه مثبت با حجم معاملات بازار سهام دارد. بر اساس آزمون علّيت گرنجر، رابطه علّي يك‌طرفه از سمت متغيرهاي كلان اقتصادي به سمت ارزش جاري بازار سهام و حجم معاملات بازار سهام وجود دارد؛ ولي هيچ‌گونه رابطه علّي با شاخص بازار سهام ندارند.

Interaction with elements of the market economic system is one of the important issues in the capital markets. The impact of macroeconomic variables on the performance of the stock market has been considered as an important issue. In general، economic variables have two parts، micro and macro. Micro variables in company and industry level، includes the composition and structure of the company`s assets and liabilities، financial ratios and profit margins of firms and so on. Macroeconomic variables includes interest rate، exchange rates، oil prices، industrial production index and so on، are not related to specific company or industry and related to total market. According with the significant impact of macroeconomic variables in the stock market، financial analysts trying to identify the most important variables affecting market performance so that they can provide better predictions. This research intends to investigate the impact of macroeconomic variables such as exchange rates، interest rates، inflation، money supply، the industrial production index and world oil prices on the stock market index، market capitalization and market turnover. Therefore، monthly data collect from September 1998 (Mehr 1377) to September 2014 (Shahriver 1393) and using Granger Causality، Johansen Co-integration، Correlation and Regression test and Impulse Response test for data analysis. The regression analysis show، the exchange rate bank and current exchange rate، interest rates and oil prices positively correlated with the stock market index and exchange rate bank، industrial production index and inflation and money supply، a negative correlation relationship with the market capitalization. Also، the bank exchange rate، inflation and industrial production index is positively correlated with stock market trading volume. According to Granger causality test، one-way causal relationship between macroeconomic variables to the market capitalization and market turnover، there is no causal relationship with stock market index.