رابطه حجم معاملات و اجزاي آن با بازده؛ مطالعه موردي در بورس اوراق بهادار تهران با تمركز بر معاملات حين روز و حذف اثر U شكل

The Relationship between Volume's Components with Return؛ Case Study in Tehran Stock Exchange Focusing on Intraday Transactions and Elimination of U Shaped Pattern

هدف اين پژوهش، بررسي رابطه ميان حجم معاملات سهام و نوسان­ پذيري بازده با تمركز بر اجزاي حجم معاملات سهام، تعداد دفعات معاملات و متوسط اندازه معاملات، است. داده ­هاي پژوهش شامل قيمت و حجم معاملات حين روز سي شركت موجود در شاخص سي شركت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران طي سال­ هاي 1390 تا 1394 مي­باشد. معيار انتخاب نمونه، ارزش بازار شركت­ هاي مورد بررسي بوده است كه در زمان انجام پژوهش معادل 67 درصد از ارزش كل بورس اوراق بهادار تهران را در اختيار داشتند؛ لذا بررسي اين شركت­ ها مي­تواند نماگر مناسبي از بازار سهام باشد. در اين پژوهش به كمك روش­ هاي اقتصادسنجي و با تمركز بر خودرگرسيوني ميانگين متحرك و خودرگرسيون ناهمساني شرطي به ­بررسي رابطه ميان حجم معاملات، اجزاي آن و نوسان­ پذيري پرداخته شده است. يافته ­هاي اين پژوهش وجود يك رابطه منفي ميان حجم معاملات و نوسان­ پذيري را تأييد مي­ كند؛ همچنين در ادامه زماني­كه حجم معاملات در معادله واريانس وارد مي­ شود، تداوم نوسان­ پذيري در بيشتر موارد مورد بررسي، افزايش مي ­يابد. نتايج اين بررسي تأييد مي­ كند كه رابطه حجم معاملات و نوسان­ پذيري متأثر از متوسط اندازه معاملات است؛ همچنين اين نتايج پس از حذف اثر يو شكل در معاملات حين روز نيز تأييد شد.

The aim of this paper is to investigate the relationship between transaction's volumes and return volatility with focusing on transaction's volume components including the average size of transactions and number of transactions. Transactions' price and volume intraday data for thirty largest companies listed on the Tehran Stock Exchange Index between 2011 and 2015 are used in this paper. This sample has been choosed based on market value that is equal to 67 percent of market value of Tehran Stock Exchange. Therefore، this sample can be a good proxy for stock market. In order to investigate the volume and volatility relationship، this paper uses the auto regressive moving average (ARMA) and conditional heteroskedasticity methods. Firstly، it confirms the negative relationship between volume and volatility. Secondly، including volume in the conditional variance of stock returns increases the persistence of volatility in most stocks. Thirdly، it shows that the negative relationship between volatility and volume is generated by the size of trades. These results are robust، even after elimination the impact of the intraday patterns.