تأثير تنوع كسب و كار بر ارزش بنگاه؛ شواهدي از صنعت پتروشيمي

Diversification’s Effect on Firm Value; Evidences from Petrochemical Industry

تاثير تنوع كسب و كار بر عملكرد بنگاه يكي از پژوهش هاي مهم در مورد عوامل فاند امنتال محسوب مي شود. به همين دليل است كه در كشورهاي مختلف دنيا پژوهش هاي متعددي در اين حوزه انجام شده است؛ اما معدود مطالعه هاي انجام شده در كشور، با مسائل و محدوديت هايي مواجه بوده اند. اين پژوهش از دو جهت اصلي با پژوهش هاي پيشين متمايز است. اولين تمايز در نحوه طبقه بندي كسب وكارهاست كه در محاسبه ميزان تنوع تاثير دارد. دومين تفاوت عمده اين است كه برخلاف پژوهش هاي گذشته، بر ارزش بازار بنگاه به عنوان شاخص عملكرد تمركز شده است. اطلاعات شركت هاي صنعت پتروشيمي بين سال هاي 1388 تا 1392 مبناي پژوهش قرار گرفت و از رگرسيون و تحليل همبستگي براي بررسي تاثيرگذاري تنوع استفاده شد كه در نتيجه آن، اثر منفي تنوع كسب وكار بر ارزش بنگاه كه «كسر تنوع» ناميده مي شود، مشاهده شده است؛ علاوه براين، دو نتيجه ديگر نيز حاصل شده است: نخست، شواهدي مبني بر احتمال تاثير عوامل اقتصاد كلان بر بروز كسر يا صرف تنوع وجود دارد. دوم، به دليل وجود همبستگي ميان تنوع با عوامل افزاينده ارزش بنگاه، ممكن است تحت تاثير شرايط، تاثير اين عوامل غلبه يافته و در مجموع موجب صرف تنوع شود.

Diversification’s effect on firm performance has been the subject of many researches resulting in various findings. In this research we have approached the issue using two characteristics: first، we concentrate on quality of industry segmentation to recognize diversification; second، firm value is the index of performance. Some characteristics in petrochemical industry make it appropriate for our research. Petrochemical companies’ data between years 2010 and 2014 are exploited. We used regression and correlation analysis to study the diversification effect. The results indicated a negative effect of diversification on firm value which is called diversification discount. The outcome of this research also highlights two significant points: first، there are some evidences for effect of macroeconomic factors on appearance of diversification discount or premium. Second، correlation between diversification and value increasing factors was observed. So in the case of dominance of these factors، diversification premium is expected.