ارزيابي كارايي بودجه در بخش دولتي سلامت براي مراقبت هاي سرپايي و بستري در مدل بودجه عملياتي بر اساس كاركردها

مقدمه و هدف: برقراري رابطه بين پرداخت هاي مالي و نتايج در نظام سلامت، با تامين مالي بر اساس كاركردها توضيح داده مي شود. اين پژوهش با استفاده از اطلاعات داده هاي كاركردها براي بودجه بخش دولتي سلامت در استان ها و محاسبه كارايي نسبي بودجه براي استان ها، تفاوت كارايي استان ها را به طور مقايسه اي نشان مي دهد. مواد و روش ها: اين مطالعه از نوع تحلِل توصِفي-آماري است و از آمارهاي ثبتي وزارت بهداشت و سازمان بيمه سلامت، براي محاسبه بودجه عملياتي و شاخص هاي كارايي بر اساس كاركردها در استان‌ها استفاده نموده است. با ارايه تصوير ساده اي از بودجه بر اساس كاركردها و شناسايي هزينه‌ها، منابع انساني و فيزيكي براي مراقبت هاي سرپايي و بستري در استان ها، شاخص هاي مقايسه‌اي كارايي با روش تحليل پوششي داده ها اندازه-گيري گرديد. نتايج: ميانگين كشوري شاخص كارايي بودجه براي حداكثر سازي كاركردها در سال هاي 1390 و 1392، براي مراقبت هاي سرپايي به ترتيب 0.55 و 0.58 و براي مراقبت هاي بستري به ترتيب 0.82 و 0.86 بوده است. ارزيابي شاخص هاي كارايي در بخش دولتي سلامت نشان مي دهد كه استان ها علي رغم يكساني شرايط درآمدي و تخصيص بودجه و يكساني روش هاي تنظيم كاركردها، با تفاوت هاي قابل‌ملاحظه در حداكثر سازي محصول و حداقل نمودن هزينه يا بودجه، طبقه بندي مي شوند. نتيجه گيري: اين پژوهش براي نخستين بار شاخص هاي كارايي بودجه عملياتي بر اساس كاركردها در بخش دولتي سلامت را توضيح مي دهد. تفاوت كارايي ميان استان ها و تغييرات كاهشي كارايي در چند استان در سال دوم عاملي براي ناپايداري كارايي و نابرابري ها و محدوديت دسترسي به هدف هاي بخش سلامت محسوب مي شود.

Background and Objective: Expressing relationship between financial payments and performances’ results in health system could be explained by performance-based financing presentation. This study aimed to indicate differences in budget efficiencies amongst the Iranian provinces by comparative means, using performances data on public health sector in the provinces, and results of computing provinces’ relative budget efficiencies. Materials and Methods: in this study, statistical-descriptive analysis method was used and operational or performance-based budget efficiency indicators in the Iranian provinces using record data from the Health Ministry and the Iranian Health Insurance Organization were used. Presenting a simple picture of performance-based budgeting, by health expenditure, manpower and physical resources for outpatient and inpatient performances in the provinces, the comparative indicators of efficiencies were computed, using Data Envelopment Analysis (DEA) method. Results: The country average of budget efficiencies for performances maximization in 2011 and 2013 were 0.55 and 0.58 for outpatient services, respectively, and 0.82 and 0.86 for inpatient services, respectively. The efficiency indicators in the public sector showed provinces, despite having the same conditions on revenue collecting and performance regulating, are classified with considerable differences in service maximization and expenditure or budget minimization Conclusion: This study is the first research, introducing efficiency indicators in operational or performance-based budgeting scheme in the public health sector. Efficiency differences amongst provinces, and declining efficiency in some provinces in the second year could be considered sources of efficiency unsustainability and inequalities and limiting access to health sector goals.