تعويذ در فرهنگ عامه (مطالعه موردي: فرهنگ عامه مردم كرمان)

در هر جامعه، مردم با تعيين عناصري كه قدرت فرامادي دارند، در حفظ خود، اطرافيان و اموالشان تلاش مي كنند. يكي از مهم ترين اين چاره انديشي ها، استفاده از تعويذ است. ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي اﺳﺮارآﻣﻴﺰ عناصر تعويذي ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن، آن ها را در ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺎﻟﻪ اي اﺳﻄﻮره اي و ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ، ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اين عناصر، ﮔـﺎه در ﺟﺎﻳﮕـﺎه ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻮ و ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻴﺌ ﻲ ﺷﮕﻮن ﻣﻨﺪ و ﺗﻮﺗﻢ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻮر ﺷـﺪه اند. در ﻣﻴﺎن ﻣﻠﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ دوﮔﺎﻧﮕﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﺑـﺮ ﺗﻘـدس و رازﻧﺎكي اين عناصر است. تعويذ در باورهاي مردم سراسر دنيا و ازجمله مردم ايران، اهميت بسياري دارد. مهم ترين كاركرد تعويذ از گذشته تاكنون نقش حفاظتي آن است. عناصر تعويذي، عناصري اهريمن ستيز هستند كه براي دور كردن، به بندكشيدن و يا كشتن نيروهـاي اهريمني، پلشتي و جذب خيرات و نيروهاي خوب و سودمند به كار گرفته مي شوند؛ باورمندان، بسته به نوع مشكل و آسيب، از عناصر تعويذي مختلفي استفاده مي كنند؛ به نحوي كه گاهي اوقات براي دوركردن نيروهاي زيان كار و موجودات شرور از عناصر نامقدس و ناپاك نيز بهره مي گيرند. در اين پژوهش به كمك روش اسنادي و مشاهدات نويسندگان، تلاش شده است تا با كندوكاو در اعتقادات و باورهاي مردم كرمان، عناصر تعويذي مشخص شود و كاركردهاي آن ها به عنوان عناصري تاثيرگذار در زندگي اين مردم، مورد بررسي قرار گيرد و در نهايت از دل باورهاي اين افراد، جايگاه آن ها به مفهومي فراتر از يك عنصر عادي نمايان گردد.