مولفه هاي زبان عامه در منظومه هاي «زهره و منوچهر» و «ايرج و هوبره»

زبان يكي از اصلي ترين اجزاي فرهنگ است كه باعث برقراري ارتباط و تبادل انديشه مي شود. زبان عامه از عناصر معنوي فرهنگ عامه و جزء گنجينه هاي ادب فارسي است كه در آثار اديبان پارسي به كار گرفته شده است. اين زبان بخش جدايي ناپذير فرهنگ و ادبيات عامه است؛ فرهنگي كه شامل باورها، افسانه ها، مَثل ها، ترانه ها و... است. بهره گيري از زبان عامه در ادبيات دوره مشروطه نمود بيش تري داشته است. شعر اين دوره بيشتر پسند خاطر عام يافته است تا خاص. اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي آخرين منظومه هاي غنايي فارسي؛ «زهره و منوچهرِ» ايرج ميرزا و «ايرج و هوبرهِ» لاربن را از منظر واژگان، اصطلاحات، كنايات و ضرب المثل ها، كه عناصر چهارگانه زبان عامه اند، مورد بررسي قرار داده است. يافته هاي تحقيق بيانگر آن است كه با وجود تشابه وزن، قالب، درون مايه و زبان دو منظومه، كاربرد زبان عامه در ايرج و هوبره نسبت به زهره و منوچهر كمتر است؛ چرا كه زمانِ ايرج ميرزا اقتضا مي كرد كه با مردم به زبان خودِ آنان سخن بگويند و بنويسند و از به كارگيري لغات و اصطلاحات و مثل ها و تكيه كلام هاي آشناي مردم خودداري نكنند. از طرفي ديگر، زبانِ آثار جمال زاده، ميرزاده عشقي، نسيم شمال و دهخدا كه زبان دوره مشروطه به حساب مي آمد بر زبان شعري ايرج ميرزا بي تاثير نبوده است، در حالي كه زبان لاربن به زبان معيار بسيار نزديك است.