كليدواژه :
Frankenia hirsuta , تابع HOF , گراديان‌هاي محيطي , منحني عكس‌العمل
چكيده فارسي :
گونه Frankenia hirsuta گونه چندساله هالوفيت است كه در توليد علوفه مراتع اينچه‌برون نقش ايفا مي‌كند. با بررسي آشيان بوم‌شناختي اين گونه در بوم نظام مرتعي اينچه‌برون، مي‌توان در پيش‌بيني پاسخ آن‌ها نسبت‌به عوامل محيطي و مديريتي كمك موثري نمود. هدف از تحقيق، بررسي عكس‌العمل گونه Frankenia hirsuta به برخي گراديان‌هاي محيطي در مراتع شوره‌زار اينچه‌برون با استفاده از تابع HOF مي‌باشد. در اين مطالعه، 400 پلات 4 مترمربعي در امتداد فاصله از آبشخور برداشت شد. نمونه‌برداري با روش سيستماتيك‌تصادفي صورت گرفت. در هر پلات، حضور گونه Frankenia hirsuta ثبت و همچنين در مركز هر پلات، اقدام به نمونه‌گيري خاك از عمق صفر تا بيست سانتي‌متر شد. آزمايش‌هاي لازم براي اندازه‌گيري وزن مخصوص ظاهري خاك، رطوبت خاك، pH، EC، بافت خاك، كربن آلي، نيتروژن و فسفر انجام شد. به‌منظور برازش منحني پاسخ گونه نسبت‌به گراديان‌هاي محيطي از توزيع دوجمله‌اي از تابع HOF استفاده شد. آناليز داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 3.02R انجام شد. تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد كه دامنه اكولوژيك و مقدار بهينه اكولوژيكي نسبت‌به فاصله از آبشخور دام، به‌ترتيب برابر 200-1000 متر و 825 متر بوده است، نتايج نشان داد كه حضور گونه Frankenia hirsuta با فاصله از آبشخور دام، به‌صورت همنواي افزايشي بود. منحني عكس‌العمل گونه Frankenia hirsute با ميزان رطوبت خاك، درصد شن، كربن آلي و ازت خاك به‌صورت همنواي افزايشي بوده است. به‌طور كلي، اين گونه بيشتر در مناطق شور استان، به‌صورت لكه‌اي و در مكان‌هاي پست و نقاطي كه از رطوبت مناسب و شوري به نسبت كمتري برخوردار است، انتشار دارد. براي حفظ و بهره‌برداري پايدار از اين گونه پيشنهاد مي‌شود كه از چراي سنگين دام در اين محدوده جلوگيري شود.
چكيده لاتين :
Frankenia hirsuta is a perennial halophyte species playing an important role in forage production in Incheboron, Golestan Province. Examining the ecological niche of this species in rangeland ecosystems of Incheboron can predict their response to environmental factors and the effective management. The objective of this study was to investigate the response of Frankenia hirsuta species to some environmental gradients in the saline rangelands of Inchehbrun using HOF function. For this purpose, 400- 4 m2quadrates were laid out as randomized-systematic along water point distance. Within each quadrat, presence of Frankenia hirsuta species was recorded. Soil samples were taken from 0-20 cm in each quadrate for analyzing bulk density, soil moisture, pH, N, EC, P, organic carbon, the percentage of sand, silt and clay. In order to study the shape of response curve in relation to the above-mentioned variables, HOF function was used with binomial distribution function. The data were analysed by R ver.3.0.2 statistical software. The results showed that the ecological amplitude and optimum along water point distance gradient for Frankenia hirsuta species has been estimated 200 – 1000 m and 825 m, respectively. The response curve of Frankenia hirsuta species to the water point distance gradient was also monotonically increasing. The behavior of Frankenia hirsuta species to organic carbon, N, sand and soil moisture increased monotonically. Overall, in saline rangelands of Golestan Province, this species has been distributed as patches in low lands and the places with suitable moisture and relatively less salinity. It is suggested that heavy grazing is prevented in the area for protection and sustainable utilization of this species.
