تحليل احتمال وقوع حالات بارش به‌شرط حالات دمايي و پهنه‌بندي آن در استان فارس

Determination of Relationship between Probability of Precipitation and Temperature Status and Provide their Zoning Map in Fars Province

هدف از انجام اين پژوهش، تعيين احتمال وقوع حالات بارش به‌شرط حالات دمايي و پهنه‌بندي آن است. براي اين منظور، از داده‌هاي دما و بارش روزانه 13 ايستگاه سينوپتيك استان فارس كه داراي حداقل 20 سال دوره آماري بودند، استفاده شد. در ابتدا حالات مختلف دمايي و حالات بارش تعيين شد. در گام بعد، فراواني توام رويدادهاي دمايي و رويدادهاي بارشي هر روز در ماتريسي ارايه شد. سپس ماتريس احتمال توام حالات بارش‌ـ دما محاسبه و احتمال شرطي هريك از رخدادهاي بارش به‌شرط حالات دمايي براي هريك از ايستگاه‌هاي منطقه مورد مطالعه محاسبه شد. در ادامه، با استفاده از تحليل خوشه‌اي و براساس روش فاصله اقليدوسي و روش ادغام وارد (Ward)، اقدام به طبقه‌بندي منطقه مورد مطالعه شد و نمودار درختي آن ترسيم گرديد. در گام آخر، نقشه پهنه‌بندي و حالات احتمال شرطي با استفاده از نرم‌افزار GIS تهيه شد. نتايج نشان داد كه براساس ويژگي‌هاي احتمال شرطي، منطقه مورد مطالعه به سه پهنه تقسيم مي‌شود. همچنين، نتايج متوسط احتمال شرطي حالات بارش به‌شرط حالات دمايي، حاكي از بالا بودن احتمال وقوع روزهاي بدون بارش و گرم نسبت‌به ديگر حالت‌هاي ممكن است. در هر سه پهنه مورد مطالعه، روزهاي توام با بارش زياد به‌شرط دماهاي كم در درجه دوم احتمال قرار دارند. كمترين احتمال وقوع در بين حالت‌هاي شرطي ممكن مربوط به روزهاي پربارش با هواي گرم است.

The aim of this study is determination of probability of occurring precipitation status under the condition temperature status and. zoning map preparation. For this purpose, the daily temperature and precipitation data from 13 synoptic stations were used in Fars province which includes at least the period of 20 years. At first were determined different scenarios of temperature and precipitation. In the next step, daily common frequency of temperature and precipitation events were counted and presented in matrix. In the following, common probability matrix of temperature-precipitation events was calculated. Finally, probability of precipitation under the condition temperature status was calculated for each station. Then 9 probability characteristics of 13 stations were analyzed clustery based on partial Euclidean distance indicator by wards method and their dendrogram were plotted. In the final step, zoning and probability maps was prepared using GIS software. The results showed that based on conditional probability characteristics, study area are divided in to three zones. Also, average results of probability of precipitation under the condition temperature status indicate high chance of days without precipitation and warm than other modes. In all three study zones, the days with high precipitation and low temperature are in second degree of chance. The minimum chance of occurrence, related to days with heavy rain and warm.