سناريوهاي محيط امنيتي جمهوري اسلامي ايران و راهبردهاي كنش فعال

محيط امنيتي جمهوري اسلامي ايران به دليل مداخله جويي قدرت‌هاي فرامنطقه اي، اشاعه تروريسم، افراط ‌گرايي تكفيري و وهابي، دولت‌هاي ضعيف و ورشكسته و جنايات سازمان‌يافته، مسابقه تسليحاتي در منطقه، دولت‌هاي ضعيف و بحران اقتدار يكي از دشوارترين محيط‌هاي امنيتي است. مسئله اصلي آن است كه در محيطي اين چنيني كه از يك سو، مهم‌ترين بحران‌ها، موضوعات و مسائل امنيتي بين‌المللي در آن جريان داشته و از سوي ديگر، بازيگري مانند جمهوري اسلامي ايران با مختصات منحصر به فرد خود در سطح بين‌الملل كه دائماً نظام سلطه جهاني به رهبري ايالات‌متحده را به چالش مي‌كشد، بايد بداند چه نوع كنش و اقداماتي را در حداكثري كردن امنيت و منافع كشور اتخاذ نمايد.اين مقاله بر اساس شيوه آينده‌پژوهي و تكنيك سناريونويسي، يافته‌هاي ميداني از رهنمودهاي مقام معظم رهبري، اسناد بالادستي كشور، ديدگاه متوليان امنيت ملي و جامعه نخبگي و خبرگي، سناريوهاي چهارگانه تقابلي، تزاحمي، چالشي و همگرايي را در قبال محيط امنيتي جمهوري اسلامي ايران ترسيم مي كند و با بهره‌گيري از گفتمان ولايت فقيه و توصيه‌هاي نخبگان محيط امنيتي كشور، راهبردهاي كنش فعال را بر مبناي مولفه‌هاي شش‌گانه سياسي امنيتي، اقتصادي، فرهنگي، نظامي و فناوري تدوين مي‌نمايد. اركان راهبردها مبتني بر دو عنصر محوري «مقاومت» و «نفوذ» و در دو وجه آفندي و پدافندي استوار بوده كه به منظور حفظ قدرت رقابت و گسترش نفوذ جمهوري اسلامي ايران در محيط امنيتي و منطقه غرب آسيا طراحي شده است؛ و نهايتاً در نظارت راهبردي كوشيده مي‌شود با استخراج شاخص‌هاي سياسي، امنيتي، اقتصادي، فرهنگي، نظامي و فناوري، روندها و عدم قطعيت‌هاي تعيين‌كننده و حياتي در محيط امنيتي جمهوري اسلامي را در معرض پايش و نظارت دائم قرار دهد. وضعيت هر شاخص نيز گوياي آن است كه محيط امنيتي جمهوري اسلامي ايران به كدام يك از سناريوهاي چهارگانه نزديك‌تر بوده و كدام راهبرد بايد بكار بسته شود.