سنجش و ارزيابي مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر تخريب‌گري (ونداليسم) در فضاهاي عمومي

Measuring components affecting vandalism in public spaces

زمينه و هدف: ونداليسم به عنوان پديده اجتماعي مي­ تواند اثرات منفي مالي، رواني و اجتماعي زيادي را بر جامعه تحميل ­نمايد. همچنين مي­ تواند سبب كاهش كيفيت محيطي در فضاهاي عمومي گردد. با توجه به وقوع اين پديده در ارتباط با اموال عمومي و يا در مكان­ هاي كه جامعه ذي‌نفع آن محسوب مي­ شود پرداختن به آن داراي اهميت است. پارك­ها به عنوان فضاي سبز عمومي سبب افزايش حس مشاركت و تعلق و خلق فضاهاي سرزنده در شهر مي­شوند كه ونداليسم به عنوان عاملي جهت كاهش كاركردهاي فضاهاي عمومي سبز(پارك­ها) مطرح مي­باشد. لذا اين پژوهش به بررسي مؤلفه­ هاي مؤثر بر ونداليسم در پارك­ها پرداخته و جهت تعيين شاخص ­هاي پژوهش از مدل دلفي بهره گرفته شده است. روش‌شناسي: روش تحقيق توصيفي – تحليلي است. جهت سنجش مؤلفه­ ها موثر بر ونداليسم از پرسشنامه استفاده شده است. حجم جامعه نمونه براساس فرمول كوكران انتخاب گرديد. جهت تحليل داده ­ها از آزمون ­هاي آمار استنباطي بهره گرفته شده است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از پژوهش گوياي آن است كه در پارك­هاي مورد مطالعه شاخص ­هاي مؤلفه­ هاي موثر بر ونداليسم به گونه­اي متفاوت بر اين پديده تأثير مي­ گذارند. با توجه به نتايج تحليل ­هاي آماري مي­ توان بيان داشت كه مؤلفه هاي اجتماعي، طراحي محيطي، موقعيت مكان و فردي به ترتيب بيشترين تأثيرات را بر متغير وابسته ونداليسم داشته است. عوامل اجتماعي، طراحي محيطي و فردي به صورت مستقيم و غيرمستقيم بر ونداليسم مؤثر بوده ­اند. موقعيت مكاني تأثير غيرمستقيم بر ونداليسم داشته است.

Background and objectives: As a social phenomenon, vandalism can leave heavy and negative financial, mental and social impacts on the society. It can also reduce environmental quality in public spaces. Given the incidence of this phenomenon in relation with the public properties, it is imperative to address it. Parks, serving as green public places, will increase sense of participation and belonging where vandalism, as a negative issue, will reduce green public spaces functions. Thus this research was to measure the components affecting vandalism in parks and to determine indices by using a Delphi Model. Methodology: The research method was descriptive- analytical. To measure the components affecting vandalism, questionnaires were used. The sample size was determined based on Cochran formula. To analyses data, inferential statistics method was employed. Findings: Research data showed that in the parks studied, the indices of component's affecting vandalism were affecting this phenomenon differently. Given the results of statistical analysis, one can state that social components, environmental design, spatial and individual situation had the highest effects on the deponent variable of vandalism respectively. Social factors, environmental design and individual factors were effective on vandalism directly and indirectly. The spatial situation had indirect effects on vandalism.