تجزيه فيتوشيمي اسانس سرشاخه گلدار آويشن كرماني، برگ مورد و ميوه گلپر برفي يا كوهستاني (كرسوم)

مقدمه و هدف: استفاده از گياهان دارويي در قالب طب سنتي براي درمان بيماري ها و مصارف ديگر در صنايع غذايي، آرايشي و بهداشتي از دير باز مورد توجه بوده است. با توجه به خواص درماني گلپر برفي (Heracleum lasiopetalum Boiss.)، مورد (Myrtus communis L.) و آويشن كرماني (Thymus carmanicus Jalas) اين تحقيق با هدف بررسي عملكرد و تركيبات شيميايي اسانس آن ها انجام گرفت. روش تحقيق: اسانس هاي سرشاخه گلدار آويشن كرماني جمع آوري شده از ارتفاعات كرمان، برگ هاي مورد و ميوه گلپر برفي (كرسوم) جمع آوري شده از استان چهارمحال و بختياري به روش تقطير با آب استخراج شدند و سپس به روش گاز كروماتوگرافي متصل به طيف سنج جرمي (GC/MS) تجزيه شدند. نتايج و بحث: عملكرد اسانس حاصل از برگ مورد معادل 0.56 ميلي ليتر در 100 گرم ماده خشك، آويشن كرماني با 1.60 ميلي ليتر در 100 گرم ماده خشك و گلپر برفي به ميزان 0.35 ميلي ليتر در 100 گرم ماده خشك بودند. در اسانس برگ مورد تركيبات مونوترپن هاي هيدروكربنه و اكسيژنه، در اسانس اندام هوايي آويشن تركيبات مونوترپن هاي اكسيژنه (تركيبات فنلي) و در اسانس ميوه گلپر برفي ان آلكان ها عمده ترين تركيبات شيميايي شناسايي شده بودند. توصيه كاربردي/ صنعتي: با توجه به وجود تركيبات مونوترپن به ويژه در اسانس هاي مورد و آويشن كرماني توصيه مي شود تحقيقات بيشتري در خصوص خواص درماني و كاربرد آن ها به عنوان مواد طبيعي ضدميكروبي و آنتي اكسيداني در صنايع غذايي انجام شود.