شناسايي تركيبات اسانس برگ گونه بومادران زير گونه البرزي Achillea millefolium subsp. elbursensis

بومادران (Achillea millefolium) يكي از گونه هاي با ارزش دارويي و صنعتي موجود در مراتع ايران و متعلق به خانواده كاسني Asteraceae است. اين گياه به طور خودرو در دشتها، كنار جاده ها و نواحي كوهستاني مي رويد. از نظر درماني التيام دهنده جراحات بوده و به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ و عطري بر روي سلسله اعصاب و قلب اثر مي نمايد. اين گياه در ايران داراي دو زير گونه شامل Achillea millefolium subsp . elbursensis (بومادران البرزي) و A . millefolium subsp . # raillefolium بومادران هزار برگ) مي باشد كه از نظر اختصاصات ظاهري بسيار شبيه به هم بوده و تنها از نظر ارتفاع، اندازه و رنگ گل آذين از هم متفاوت هستند. هدف از اين تحقيق، استخراج و شناسائي تركيب هاي تشكيل دهنده اسانس برگ گونه بومادران زير گونه البرزي A . millefoliume subsp . elbursensis است. روش تحقيق: به منظور نمونه برداري از زير گونه البرزي در هنگام گلدهي در اوايل تيرماه در رويشگاه ديزين (3350 متر) برگهاي گياه مورد نظر در طول يك ترانسكت 100 متري از سه نقطه به طور تصادفي جمع آوري گرديد. سپس از هر نمونه گياهي خشك شده به مدت 2 ساعت اسانس گيري و جهت شناسايي تركيب هاي اسانس از دستگاه كروماتوگرافي متصل به طيف سنج جرمي ( GC / MS) استفاده شد. نتايج و بحث: بازدهي اسانس برگ هاي گياه 82 / 0٪ (حجمي اوزني) به دست آمد. تعداد 20 تركيب اسانس شناسايي شد كه در تركيب كامازولن 2 /69 ٪ ، اي- اريوفيلن 4 / 4٪ و 8 و 1 سينئول منبع غني و منحصر به فرد كامازون است كه به عنوان يك ذخيره ژنتيكي بومي بايد در محيط طبيعي حفظ شود و تدابيري جهت كشت و انبوه سازي آن فراهم گردد.