پديد آورندگان :
نيكوئي، آلاله دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و صنايع غذايي , حجت الاسلامي، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و صنايع غذايي , كرامت، جواد دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و صنايع غدايي , كياني، حسين دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و صنايع غذايي
كليدواژه :
استويوزيد , استخراج , كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا , شرايط اقليمي , گياه استويا
چكيده فارسي :
مقدمه و هدف: با توجه به افزايش بيماري‌هايي از جمله ديابت و چاقي امروزه استفاده از جايگزين‌هاي ساكارز براي توليد محصولات كم كالري و بدون قند مورد توجه پژوهشگران و صنعتگران قرار گرفته است. در اين ميان استويوزيد با شيريني 300 برابر نسبت به ساكارز با توجه به طبيعي بودن آن داراي جايگاه ويژه اي مي‌باشد. هدف از اين پژوهش بهينه سازي شرايط استخراج استويوزيد از برگ‌هاي گياه استويا (ميزان حلال، دما و زمان) و بررسي اقليم‌هاي متفاوت بر روي ميزان غلظت استويوزيد مي‌باشد. روش تحقيق: در ابتدا بهينه سازي استخراج استويوزيد (ميزان حلال، دما و زمان) صورت گرفته سپس نتايج بر روي گياهان پرورش يافته در سه ناحيه با اقليم متفاوت (اصفهان: معتدل و كوهستاني، شهركرد: سرد و كوهستاني و شيراز: گرم و كوهستاني) اعمال شد و در نهايت ميزان غلظت استويوزيد با استفاده از كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا مورد بررسي قرار گرفت. نتايج و بحث: با توجه به نتايج به دست آمده بهترين شرايط استخراج در مدت زمان 120 دقيقه، دماي 50 درجه سانتي‌گراد و حجم 160 ميلي‌ليتر از حلال (اتانول) مي‌باشد؛ در ادامه با اعمال اين نتايج بر روي گياهان
رشد داده شده درسه شهر اصفهان، شيراز و شهركرد نتايج بدست آمده نشان داد كه شرايط اقليمي ميتواند تاثيرگذار بر روي محصول باشد به طوري كه در اين ميان گياهان پرورش يافته در اصفهان بيشترين سطح و راندمان توليد تن در هكتار و در مقابل از بيشترين ناخالصي بر خوردار مي باشد در حاليكه گياهان پرورش يافته در شيراز داراي كمترين راندمان توليد تن در هكتار و داراي خلوص بالا مي باشند. توصيه كاربردي/صنعتي: با توجه به بالا رفتن مصرف شيرين كننده ي استويوزيد و همچنين قيمت بالاي شيرين كننده ي فوق، كشت و پرورش آن در كشور امري مهم محسوب مي شود. نتايج اين تحقيق نشان دهنده ي تحقق كشت اين گياه در كشور و استخراج شيرين كننده ي استويوزيد با استفاده از حلال مي باشد؛ با اين حال انجام پژوهش هاي بيشتر بر روي روش هاي استخراج ديگر نيز امري ضروري و مهم مي باشد.
چكيده لاتين :
Background & Aim: According to the increase in diseases such as diabetes and obesity, using of saccharose alternatives for producing of low-calorie and sugar-free alternatives, are taken into consideration of researchers and industrialists. Among them, steviosidewith the 300 times more sweetness than saccharose has special place, due to is a natural. The aim of this study is optimizing of stevioside extraction conditions from leaves of stevia (the solvent, temperature and time) and evaluation the effect of different climates on the stevioside concentration. Experimental: At first, optimizing extraction of stevioside (the solvent, temperature and time) was done. Then, obtained results on the plants in five regions with different climates (Tehran: dry and semi-dry, Kashan: warm and dryIsfahan: temperate and mountainous, Shahrekord : cold and mountainous Shiraz: warm and mountainous) was applied, and finally concentration steviosidewas investigated using high performance liquid chromatography.
Results and discussion: According to the results, the best extraction conditions is at the time of 120 minutes, 50 ° C and 160 ml of solvent (ethanol). After that, by applying the results on the cultured plants in five cities: Tehran, Isfahan and Shiraz, Kashan and Shahrekord, results showed climate conditions have effect on product. So that, among them, the cultured plants in Isfahan have the highest level of production efficiency (tons per hectare); although, have the most impurities. Recommended applications/industries: According to rise in consumtion of stevioside sweetener and increase in price of mentioned sweetener, its cultivation is very important in Iran. The survey results indicate that application of it in country can be achieved by solvent. However, more research on the other extraction methods is necessary and important.
