بررسي اتنوبوتاني گياهان دارويي سجاسرود (استان زنجان)

(Ethnobotanical study of Sojasrood medicinal plants (Zanjan Province

مقدمه و هدف: امروزه گياهان دارويي با توجه به جايگاه ويژه اي كه در بهداشت و سلامت جامعه دارند همواره مورد توجه مراكز علمي و تحقيقاتي هستند. طب سنتي و اتنوبوتاني دو موضوع مورد توجه در بسياري از كشورهاي جهان از جمله ايران هستند كه با به دست آوردن اطلاعات از افراد بومي يك منطقه به دست ميآيد. سرزمين ايران با سابقه ديرين تاريخي، فرهنگي و تنوع جغرافيايي ميتواند خاستگاه مناسبي براي چنين مطالعاتي باشد. مطالعه حاضر در جهت جمع آوري، شناسايي و بررسي اتنوبوتاني گياهان دارويي منطقه سجاسرود و كاربرد سنتي آنها صورت پذيرفته است. روش تحقيق: در اين مطالعه كه يك پژوهش كيفي در مقوله اتنوبوتاني است، از تكنيك هاي كيفي گردآوري اطلاعات مانند مصاحبه بدون ساختار و مشاهده مشاركتي استفاده شد و اطلاعاتي مانند زمان جمع آوري، پراكنش اكولوژيكي، نام محلي، خواص درماني، نحوه مصرف و اندام دارويي مورد استفاده براي گياهان منطقه ثبت شد. نتايجوبحث: در مجموع تعداد 52 گونه دارويي متعلق به 22 خانواده در منطقه شناسايي شد. بيشترين تعداد گونه مربوط به خانواده نعناعيان(Lamiaceae) با 11 گونه و خانواده كاسني (Asteraceae)با 7 گونه مي باشند. بيشترين كاربرد محلي نيز براي درمان بيماريهاي گوارشي گزارش شد. توصيهكاربردي/صنعتي: به نظر مي رسد كه مطالعات اتنوبوتاني گياهان براي دستيابي به گياه درماني منطقي ضروري بوده و ايران ظرفيت مناسبي براي توسعه اين عرصه در پزشكي دارد. همچنين به دليل وجود محدوديت در منابع داخلي، توسعه طرحهاي اشتغال زايي بر مبناي كشت و توسعه گياهان دارويي سازگار با شرايط اكولوژيكي منطقه، مي تواند راهكار مناسبي براي حفظ منابع موجود باشد.

Background & Aim: Nowadays, medicinal plants play a special role in the health and well-being of the community and they are always at the forefront of scientific and research centers. Traditional medicine and ethnobotany are two of the topics of interest in many countries in the world, including Iran which obtain from indigenous people in a region. Iran with a long historical, cultural and geographical diversity can be the origin suitable for such studies. The present study aims to collect, identify and Ethnobutanical study of medicinal plants of Sajasrood area and their traditional uses have been implemented. Experimental: In this study, which is a qualitative research in the field of ethnobotany, qualitative techniques for data collection was used such as an unstructured interview and participatory observation and some information including time of collection, ecological distribution, local name, therapeutic properties, method of use, and medication usage for plants were recorded. Results & Discussion: A total of 52 drug species belonging to 22 families were identified in the region. The highest number of species belongs to the Lamiaceae family with 11 species and the Asteraceae family with 7 species. The highest local application was also reported to gastrointestinal diseases treatment. Industrial/ Practical recommendation: It seems that ethnobotanical studies of plants are essential for herbal therapy and Iran has the potential to develop this field in medicine. Also, due to limitations in domestic resources, development of employment plans based on the cultivation and development of medicinal plants compatible with the ecological conditions of the area can be a good way to maintain resources.