بررسي فرآيندهاي ارزيابي كنار آمدن و تهديد در پيش بيني مصرف دخانيات در دانش آموزان پسر دبيرستاني

A Survey of Coping Appraisal and Threat Appraisal in Predicting Tobacco Use in Male High School Students

سابقه و هدف: با توجه به روند رو به افزايش مصرف دخانيات، پژوهش حاضر با هدف بررسي فرآيندهاي تئوري انگيزش محافظت در پيش بيني مصرف دخانيات در دانش آموزان دبيرستاني پسر در شهرستان نوشهر انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه توصيفي تحليلي بر روي 440 نفر از نوجوانان پسر دبيرستاني شهر نوشهر با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي متناسب با حجم انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل اطلاعات دموگرافيك و 55 سوال بر اساس سازه هاي تئوري انگيزش محافظت بود كه روايي و پايايي آن ها مورد تاييد قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون هاي ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه فرآيندهاي ارزيابي كنار آمدن و ارزيابي تهديد با يكديگر 22/9 درصد از قصد عدم مصرف دخانيات (انگيزش محافظت) را پيش بيني مي كردند كه نقش فرآيند ارزيابي كنار آمدن (0/40=β) بيش از ارزيابي تهديد (0/19- =β) مي باشد. ميزان پيش بيني رفتار مصرف دخانيات توسط اين دو فرآيند، 25/6 درصد بود كه باز هم نقش پيش گويي كنندگي ارزيابي كنار آمدن (0/33- =β) نسبت به ارزيابي تهديد (0/31=β) بيش تر بود. استنتاج: پژوهش حاضر نشان مي دهد كه فرآيند ميانجي شناختي ارزيابي كنار آمدن در پيش بيني قصد عدم مصرف (انگيزش محافظت) و رفتار مصرف دخانيات موفق تر بوده است، لذا بالا بردن خودكارآمدي و كارآمدي پاسخ و كاستن از هزينه هاي درك شده عدم مصرف دخانيات در دانش آموزان با هدف كاهش مصرف دخانيات مي تواند به عنوان يك اصل در آموزش مورد توجه قرار گيرد.

Background and purpose: Tobacco use has an increasing trend. This study aimed at comparing the processes of motivation theory in the prediction of tobacco use in male high school students in Noshahr, Iran. Materials and methods: This cross sectional study was carried out in 440 high school students in Noshahr. The subjects were chosen through stratified random sampling. Data was collected using a questionnaire consisting of demographic questions and 55 items based on the constructs of protection motivation theory. The reliability and validity of the questionnaire was confirmed. Data analysis was done in SPSS applying Pearson correlation coefficient and linear regression tests. Results: The processes of coping appraisal (β=0.40) and threat appraisal (β=-0.19) could together predict 22.9% of the will for not using tobacco. The prediction rate of tobacco use behavior by these two processes was 25.6% in which the role of coping appraisal (β=-0.33) was more predominant than that of the threat appraisal (β=0.31). Conclusion: The present study showed that the cognitive intervening process of coping appraisal is more successful in the prediction of the protection motivation and tobacco use behavior. So, enhancing self-efficacy and efficiency of response and reducing the perceived costs for not using tobacco among the students could be used as a principle that aims at reducing tobacco use.