گزارش مواردي از بيماري ليشمانيوز احشايي (كالاآزار) در استان هاي مازندران و گلستان، شمال ايران

Case Series of Visceral Leishmaniasis (kala-azar) in Mazandaran and Golestan Provinces, North of Iran

ليشمانيازيس احشايي يا كالاآزار، يك بيماري عفوني و انگلي است كه توسط كمپلكس ليشمانيا دونوواني ايجاد مي شود. شواهد نشان مي دهد كه ليشمانيوز احشايي در بعضي از مناطق استان مازندران و گلستان وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسي موارد گزارش شده بيماري و شناسايي عامل ايجاد كننده آن در اين دو استان انجام گرفت. در مطالعه حاضر، 7 كودك (با ميانگين سني 1/5 سال) مبتلا به كالاآزار بستري شده در بخش كودكان بيمارستان هاي بوعلي شهرستان ساري و طالقاني شهرستان گرگان در سال هاي 1392-1395 مورد بررسي قرار گرفتند. فراوان ترين يافته هاي باليني و آزمايشگاهي به ترتيب شامل تب طولاني مدت، هپاتواسپلنومگالي، كم خوني، ترومبوسيتوپني و هايپرگاماگلوبولينمي بود. نمونه گيري از خون محيطي و مغز استخوان بيماران انجام گرفت. روش هاي rK39 و DAT به عنوان روش سرولوژي جهت تشخيص بيماري استفاده شدند و از اسلايدهاي ميكروسكوپي، جهت انجام واكنش زنجيره اي پليمراز (PCR) اختصاصي گونه استفاده گرديد. تمامي بيماران از نظر سرولوژي با استفاده از آزمون هاي سرولوژي مثبت شدند. هم چنين در بررسي ميكروسكوپي اسميرهاي مغز استخوان تمام بيماران، آماستيگوت هاي انگل (اجسام ليشمن) مشاهده شد. با انجام روش PCR، گونه انگل در تمامي بيماران ليشمانيا اينفانتوم بود. با توجه به اين كه ليشمانيا اينفانتوم عامل اصلي ليشمانيوز احشايي در بيماران دو استان مازندران و گلستان مي باشد، افزايش آگاهي پزشكان به ويژه متخصصين كودكان با بيماري در اين مناطق و نهايتاً اقدامات كنترلي در كاهش موارد بيماري توصيه مي شود.

Visceral leishmaniasis (VL) or kala-azar is a parasitic disease caused by Leishmania donovani complex. Evidence suggests that visceral leishmaniasis is prevalent in some areas of Mazandaran and Golestan provinces. This study aimed to investigate the cases and also determining the causative agents of VL in these provinces. In this study, seven VL patients (mean age 1.5 years) admitted to the pediatric departments in Sari Booali Sina and Gorgan Taleghani hospitals, 2013–2016, were examined. The most common clinical and laboratory findings included prolonged fever, hepatosplenomegaly, anemia, pancytopenia, and hypergammaglobulinemia. Blood and bone marrow (B.M) samples were taken. Direct agglutination test (DAT) and rapid rK39 strip test were used as serologic tests and B.M microscopic slides were checked by species-specific PCR to identify the parasite species. All patients had positive rK39 and DAT tests. Examination of bone marrow smears demonstrated amastigotes of Leishmania (Leishman bodies) in the samples. The species of Leishmania in all B.M smears was Leishmania infantum. According to the identification of L. infantum as the major agent of VL in Mazandaran and Golestan provinces, increasing physician awareness (especially pediatric specialists) of the disease and conducting control programs in these areas are recommended.