ارزيابي سميت و تعيين منشا تركيبات (و الگوي پراكنش هيدروكربن هاي آروماتيك چندحلقه اي) PAH در رسوبات سطحي تالاب شادگان، استان خوزستان

Toxicity and Origins of PAHs in Sediments of Shadegan Wetland, in Khuzestan Province, Iran

سابقه و هدف: تالاب شادگان به عنوان بزرگترين تالاب ايران همواره در معرض ورود هيدروكربن­ها از طريق ورودي­ هاي اصلي تالاب شامل رودخانه جراحي، طغيان­ هاي فصلي رودخانه ­ها از بالادست، جزرومدهاي خليج فارس از پايين دست، ته نشست اتمسفري و نشت احتمالي از خطوط انتقال نفت مي باشد. با توجه به اهميت، گستردگي تالاب و تعدد منابع انتشار هيدروكربن­ها در آن، هدف از اين مطالعه ارزيابي سميت و تعيين منشا هيدروكربن­ هاي آروماتيك­ چندحلقه ­اي(PAH) در رسوبات سطحي منطقه براي مديريت صحيح مي باشد. مواد و روش ها: به منظور تعيين غلظت تركيبات PAH، نمونه هاي رسوب سطحي در عمق 5-0 سانتي متري از بستر تالاب در 202 نقطه به روش سيستماتيك تصادفي از منطقه مطالعاتي در سال 1394 برداشت شدند. آناليز تركيبات PAH با استفاده از دستگاه گروماتوگرافي گازي با طيف سنج جرمي (GC–MS) انجام شد. يافته ها: غلظت كلي تركيباتPAH در رسوبات سطحي تالاب 593/74 تا 53393/86 نانوگرم برگرم وزن خشك تعيين گرديد. نتايج حاصل از نسبت هاي تشخيصي نشان داد كه منطقه مطالعاتي به شدت توسط منابع پتروژنيك آلوده شده است. در مطالعه حاضر مقدار Total PAHs به مراتب بالاتر از غلظت هاي تركيبات PAH در رسوبات سطحي بسياري از مناطق گزارش شده از اقصي نقاط دنياست و به ميزان قابل توجهي بالاتر از ميزان ERL از لحاظ بررسي شاخص هاي كيفيت رسوب بود. استنتاج: نتايج به دست آمده حاكي از غالبيت منشاء پتروژنيك در رسوبات سطحي تالاب شادگان دارد. 90 درصد منطقه مطالعاتي تحت تاثير آلودگي مزمن نفتي مي باشد و مي تواند آبزيان كف تالاب را به شدت تحت تاثير قرار دهد.

Background and purpose: Shadegan wetland as the largest wetland in Iran is constantly exposed to hydrocarbons entering through the main entrance of the lagoon including Jarahi River, outbursts of seasonal rivers from upstream, Persian Gulf tides from downstream, atmospheric deposition, and possible leaks from oil pipelines. The aim of this study was to investigate toxicity and identifying the sources and spatial distribution of polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) in surface sediments of the study area for its appropriate management. Materials and methods: Sediment samples were collected (in 2015) from 202 stations at the top 5 cm of the sediment according to a systematic-random sampling design. The concentrations of PAHs were analyzed by GC–MS. Results: The total PAHs (sum of 30 PAH compounds) ranged from 593.74 to 53393.86 ng/g dw. The results of diagnostic ratios indicated that the study area was highly contaminated by petrogenic hydrocarbon sources. The concentrations of PAHs in this research were substantially higher than those found in many other aquatic systems and significantly more than current sediment quality criteria (ERL). Conclusion: High levels of petrogenic contamination were found in sediments of Shadegan wetland. A vast majority of the study area (90%) is subjected to chronic pollution of oil contaminants that could adversely affect benthic biota.