ارائه مدلي جديد در راستاي بهبود مدل‌هاي مبتني بر DEA در طبقه‌بندي چند معياره اقلام موجودي (مطالعه موردي: پارس خزر)

Providing a New Model to Improving DEA-based Models in Multicriteria Inventory Classification (Case Study: Pars Khazar)

هدف: بسياري از سازمان‌ها براي كنترل صحيح حجم زياد موجودي‌هاي خود از روش طبقه‌بنديABC استفاده مي‌كنند و اين روش رايج‌ترين شيوه براي طبقه‌بندي موجودي‌هاست. در طبقه‌بندي ABC سنتي، اقلام تنها بر اساس يك معيار واحد دسته‌ بندي مي‌شوند. اما معيارهاي ديگري نيز وجود دارند كه توجه به آنها در طبقه‌بندي موجودي‌ها ضروري است. هدف اين پژوهش ارائه مدل جديد در طبقه‌بندي چندمعياره اقلام موجودي است. روش:از ميان روش‌هاي چند معياره براي طبقه‌بندي موجودي‌ها، مدل‌هاي مبتني بر تحليل پوششي داده ­ها به قضاوت تصميم‌گيرنده براي تعيين وزن معيارها نيازي ندارند؛ اما در ادبيات پژوهش فقط از روش‌هاي شعاعي تحليل پوششي داده‌ها‌ براي طبقه‌بندي اقلام موجودي استفاده شده است. در اين مقاله كارايي متقاطع يك مدل غير شعاعي براي بهبود روش ميانگين كارايي متقاطع مدل آر كه مدلي شعاعي است، پيشنهاد شده است. يافتهها: روش پيشنهاد شده به‌دليل استفاده از يك مدل غيرشعاعي، ضعف مدل آر را ندارد و از مزاياي روش كارايي متقاطع نيز برخوردار است. نتيجه گيري:مدل‌ها روي 47 قلم از اقلام موجودي مربوط به يك مثال عددي مشترك موجود در ادبيات پژوهش و همچنين روي 80 قلم از اقلام موجودي‌ شركت صنعتي پارس خزر به اجرا درآمد و نتايج آنها تحليل ‌شد. نتايج مقايسه مدل پيشنهاد شده با برخي از مدل‌هاي موجود در ادبيات پژوهش، نشان‌دهنده برتري مدل پيشنهاد شده است.

Objective: Many organizations use the ABC classification method to control their large amount of inventories. The most common way to classify inventories is the ABC method. In traditional ABC classification, items are only classified according to one criteria. But there are other criteria that need to be considered in the inventory classification. The purpose of this study is to present a new model for multi-criteria inventory classification. Methods: Among the multi-criteria inventory classification methods, DEA-based methods do not require decision makers to determine the weight of the criteria; however, in the literature, only the radial methods of data envelopment analysis are used to classify inventory items. In this paper, the cross-efficiency of a non-radial model is proposed in order to improve the average cross-efficiency of the R model, which is a radial model. Results: Therefore, the proposed method does not have the weakness of R model due to the use of a non-radial model and also it has benefits the cross-efficiency method. Conclusion: The models were executed on 47 items of inventory related to a common numerical example in the research literature as well as on 80 items of inventory of the Pars Khazar Industrial Company and the results of the implementation of the models have been analyzed. The results of comparing the proposed model with some of the existing models in the literature indicate the superiority of the proposed model.