بررسي همگرايي باشگاهي در كارايي انرژي صنايع كارخانه اي استان هاي ايران با استفاده از ماتريس احتمال انتقال ماركوف فضايي

An Appraisal of Spatial club convergence of Iran’s province-level industrial energy efficiency

بررسي روند همگرايي در كارايي انرژي مناطق، داراي دلالت هاي سياستي مهمي در جهت توسعه پايدار و برنامه ريزي منطقه اي انرژي مي باشد. در اين راستا، اين مطالعه به دنبال استفاده از رويكرد همگرايي در جهت بررسي تفاوت كارايي انرژي بخش صنعت در بين استان هاي ايران طي دوره 1392-1383 است. بدين منظور ابتدا با استفاده از روش ارائه شده توسط هو و وانگ (2006) شاخص كارايي انرژي كل عوامل (TFEE) كارگاه هاي صنعتي ده نفر كاركن و بيشتر بر مبناي روش تحليل پوششي داده ها (DEA) محاسبه شده و در مرحله بعد، با استفاده از ماتريس احتمال انتقال ماركوف و ماتريس احتمال انتقال ماركوف فضايي، همگرايي باشگاهي و همگرايي باشگاهي فضايي مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان مي دهد استان هاي بوشهر، سمنان و تهران بيش ترين و استان هاي آذربايجان غربي و ايلام كمترين ميزان كارايي انرژي در بخش صنايع كارخانه اي را داشته اند، ضمن اينكه نتايج ماتريس انتقال ماركوف نيز حاكي از وجود همگرايي باشگاهي در بين استان ها و تاثير ميزان كارايي در همسايگي بر احتمال انتقال بين باشگاه هاي همگرايي مي باشد، به نحوي كه داشتن وقفه فضايي با كارايي بالا احتمال انتقال به باشگاه با كارايي بالا را افزايش مي داد؛ بنابراين افزايش همكاري هاي منطقه اي در استان هاي با كارايي بالا در جهت تقويت استان هاي هم جوار مي تواند بر افزايش كارايي انرژي اثرگذار باشد.

The purpose of this study is to analysis of convergence among Iran’s province-level industrial energy efficiency over the period of 2004 to 2013. In this regard, data envelopment analysis method (DEA) was adopted to calculate the total-factor energy efficiency (TFEE) of Iran’s provincial industrial energy efficiency and then, using Transition probability matrix of Markov and Matrix of spatial Markov transition probability, club convergence and spatial club convergence is studied. According to the results Semnan and Bushehr provinces had the most energy efficiency in their industrial sector while Ilam and West Azerbaijan provinces had the lowest energy efficiency. In addition, the results suggest province-level industrial energy efficiency in Iran has been globally characterized by “club convergence” So that a high-efficiency spatial lag increased the probability of transmission to high-efficiency club. Thus increasing regional cooperation in provinces with high efficiency in order to strengthen the neighboring provinces could have a positive impact on their efficiency.