تاثير جنسيت بر زبان زنان معاصر

A Study of the Influence of Gender on the Language of Contemporary Female Poets

اكثر محققان رشته‌هاي زبان‌شناسي اجتماعي و جامعه‌شناسي زبان و منتقدان فمينيست بر اين باورند كه بين زبانِ زنان و مردان، تفاوت‌هاي آوايي، واژگاني و نحوي وجود دارد. گروهي اين تفاوت را ناشي از تفاوت‌هاي فيزيولوژيكي زنان و مردان و اختلاف پايگاه اجتماعي و عوامل فرهنگي مسلط بر جامعه مي‌دانند و گروهي ديگر، منشأ آن را اعمال نفوذ و دخالت مردان در زبان، تلقي كرده‌اند كه منجر ‌به پيدايش نوعي زبان مرد‌سالار شده است؛ از‌اين‌رو در اين پژوهش سعي شده است تا تأثير جنسيت بر زبان ده شاعر زن معاصر ايراني مورد بررسي قرار گيرد. ابتدا يك يا دو مجموعه‌ي شعر از شاعران موردنظر به ‌صورت‌ تصادفي انتخاب شد، سپس شعرشان در سه سطح آوايي، واژگاني و نحوي، مورد تجزيه ‌و تحليل قرار گرفت و نتيجه اين شد كه به ‌علت وجود تفاوت ميان زنان و مردان از لحاظ پايگاه اجتماعي و مميّزه‌هاي زيست‌‌شناختي، زنان شاعر به ‌شكل قابل توجّهي از واژگان‌ جنسيت‌زده‌ استفاده مي‌كنند و در اغلب موارد، از اين نوع واژگان‌ براي بيان مضامين‌ حسي- عاطفي و اعتراض به وضعيت زنان در جامعه بهره مي‌برند. در سطح آوايي، با توجّه به بافتي خاص‌، به‌ همراه‌ واژگاني كه نشاني از جنسيت‌‌گرايي دارد و مضامين رمانتيكي كه معمولاً از سوي زنان مورد توجّه قرار مي‌گيرد، صامت‌ها و مصوت‌هايي خاص در شعرشان زنانه‌ جلوه مي‌كند. سطح نحوي با توجه به نقش بينافردي در چارچوب نظريه‌ي نقش‌گراي هاليدي مورد بررسي قرار گرفت و مشخص گرديد كه زنان شاعر اساساً از جمله‌هاي پرسشي، تأكيدي و دستورمند استفاده مي‌كنند؛ هرچند نمي‌توان به‌وضوح، مشخص ساخت كه آنان اين نوع جمله‌ها را براي منتقل‌كردن چه مضامين و انديشه‌هايي به خواننده به‌كار گرفته‌اند، وقتي رويكرد محتواگرايانه است، جمله‌ها بيش­تر دستورمند هستند.