نگاهي به تصحيح منظومة هماي و همايون به اهتمام كمال عيني

A glance to emendation of Homay -o-Homayoon by the good offices of Kamal Eyni

منظومة هماي و همايون سرودة خواجوي كرماني، شاعر عارف قرن هشتم، از زمرة آثار عاشقانه‌اي‌ست كه در آن، عشق آتشين هماي، شاهزادة شام، به همايون، دختر فغفور چين، به نظم كشيده شده است. اين منظومه براي نخستين‌بار به دست كمال عيني، محقق برجستة تاجيك، حدود پنجاه و دو سال پيش تصحيح انتقادي شد. مصحح نسخه‌اي را اساس كار خود قرار داده كه در سال 750 يعني سه سال پيش از وفات شاعر كتابت شده است. با همة دقت نظري كه مصحح براي انتشار بدون نقص اين اثر به خرج داده است، متأسفانه هنوز اشكالات متعددي در آن ديده مي‌شود كه نگارندگان اين مقاله را واداشت از رهگذر مقابلة مجدد متن چاپي با نسخة خطيِ مزبور اين اشكالات را تا حدودي مرتفع سازند. مقالة زير نتيجة اين كوشش است. در اين مقاله حدود پنجاه خطاي مسلم ناشي از بدخواني، عدم دقت مصحح، نديدن كلمه يا عبارت و .... آمده و از موارد بسياري كه نگارندگان احتمال داده‌اند اغلاط مطبعي‌ست، صرف نظر شده است.

The lyrical poem of Homay-o-Homayoun written by 8th century mystic poet, Khaju Kermani, is about the fiery love of Homay, a Prince of Damscus, for Homayoun, a Chinese princess. About fifty-two years ago, a renown Tajik scholar, Kamal Eyni, edited this poem for the first time. Eyni's work is based on a manuscript written in 750 A. H., three years before the poet's death. Although Eyni has taken great care in his edition, there are still some problems in his work. Thus by comparing the manuscript and the printed version we found about 50 discrepancies which are due to misreading, disregarding certain words and so on in the manuscript not including possible typographical cases.