توسعه تاپسيس با در نظر گرفتن پراكندگي بين شاخص هاي هر گزينه

Extension of the TOPSIS Considering the Dispersion among the Criteria of Each Alternative

تاپسيس كه در گروه جبراني روش هاي تصميم گيري قراردارد، بر اين مفهوم كه گزينه انتخابي بايد كمترين فاصله را با راه حل ايده آل مثبت و بيشترين فاصله را با راه حل ايده آل منفي داشته باشد، استوار است. وجود روند يكنواخت افزايشي و كاهشي در شاخصهاي مثبت و منفي از جمله ويژگيهاي تاپسيس در تعيين نقاط ايده آل مثبت و منفي است. اين درحالي است كه ميزان مطلوبيت اختصاص يافته به تصميم گيرنده بعد از يك سطح مشخصي در هر شاخص چندان ملموس نخواهد بود. بنابراين در رتبه بندي گزينه ها علاوه بر مقدار هر گزينه در هر شاخص، مقدار توازن بين شاخص هاي هر گزينه بايد درنظر گرفته شود تا يك گزينه كه در يك شاخص مهم داراي جايگاه مناسب است ولي در ساير شاخص ها جايگاه مناسبي ندارد، شانس اول انتخاب نباشد. براي اين منظور در اين مقاله سعي شد با اضافه كردن بعد مجازي به ماتريس تصميم كه از انحرافات ميان شاخص هاي هر گزينه حاصل ميشود، ضعف ذكر شده تا حد ممكن جبران شود. به- منظور ارزيابي روش ارائه شده، از سه مثال متفاوت استفاده شد. بدين ترتيب كه ابتدا توسط روش پيشنهادي ، تاپسيس، VIKOR ، Deng و SAW هريك از سه مثال ارائه شده حل و سپس با استفاده از ضريب همبستگي اسپيرمن تعداد همبستگي هاي معني دار ميان روش پيشنهادي و تاپسيس با سه روش ديگر مقايسه شد. در ادامه درصد مشابهت رتبه بندي روش پيشنهادي و تاپسيس با VIKOR ، Deng و SAW مقايسه شد.

TOPSIS is located in compensatory decision-making methods. The basic principle is that the chosen alternative should have the shortest distance from the positive ideal solution and the longest distance from the negative ideal solution. The existence of incremental and decreasing uniform trend in positive and negative criteria is one of the TOPSIS characteristics in determining positive and negative ideal points. While the utility assigned to the decision maker after a certain level in each criterion will be less tangible. Therefore, in the ranking of alternatives in addition to the value of each alternative in each indicator, the balance among criteria of each alternative should be considered so the alternative that has an appropriate place in an important indicator, but does not have an appropriate place in other criteria, not to be the first chance for selecting. For this purpose, in this paper by adding virtual dimension to the decision matrix that comes from the deviations among criteria of each alternative, we have tried to compensate the mentioned weakness. To evaluate the proposed method, three different examples are presented. Thus, each of the three provided examples, solved by proposed method, TOPSIS, VIKOR, Deng and SAW and then by using the Spearman correlation coefficient the number of significant correlation relationships between the proposed method and TOPSIS with the other three methods were compared. Then, the rating similarity percentage of the proposed method and TOPSIS were compared with VIKOR, Deng and SAW.