ارزيابي مدل هاي برآورد تابش خورشيدي در تخمين تبخير - تعرق مرجع

Evaluation of Solar Radiation Estimation Models in Estimating Reference Evapotranspiration

تابش خورشيدي يكي از عوامل ضروري در برنامه ريزي آبياري، چرخه هيدرولوژيكي، مدل هاي شبيه ساز عملكرد گياه و برآورد تبخير-تعرق مرجع مي باشد. هدف تحقيق حاضر، بررسي دقت مدل هاي برآورد تابش خورشيدي و تاثير آنها بر تبخير-تعرق مرجع مي باشد. براي اين منظور از داده هاي هواشناسي چهار ايستگاه سينوپتيك اروميه، تكاب، سلماس و مهاباد در غرب حوضه آبريز درياچه اروميه در مقياس روزانه استفاده گرديد. تابش خورشيدي توسط هفت مدل هارگريوز-ساماني، آلن، خودكاليبراسيون، ساماني ، آناندال ، بريستف-كمپبل و آنگستروم-پرسكات برآورد گرديد. سپس مقادير به دست آمده در معادله فائو-پنمن-مانتيث، براي تخمين تبخير-تعرق مرجع مورد استفاده قرار گرفت. به منظور ارزيابي دقت مدل ها، از شاخص هاي آماري ريشه ميانگين مربعات خطا، متوسط خطاي باياس و ضريب تبيين استفاده شد. نتايج ارزيابي مدل ها نشان داد كه مدل آنگستروم-پرسكات داراي بهترين عملكرد و مدل ساماني ضعيف ترين روش در ايستگاه هاي منطقه مورد مطالعه بود. متوسط مقادير ريشه ميانگين مربعات خطا براي مدل هاي آنگستروم-پرسكات و ساماني در منطقه مطالعاتي به ترتيب برابر 0/48 و 1/43 ميلي متر بر روز به دست آمد.

Solar radiation is an essential factor in irrigation scheduling, hydrological cycle, crop growth simulation models and estimation of reference evapotranspiration. The aim of the present research was to investigate the accuracy of solar radiation estimation models and their effects on reference evapotranspiration. For this purpose, the meteorological data of 4 synoptic stations including Urmia, Takab, Salmas and Mahabad in West of Urmia lake catchment in daily scale were used. Solar radiation was estimated using seven models including, Hargreaves-Samani, Allen, Self-Calibrating, Samani, Annandale, Bristow-Campbell and Angstrom–Prescott. Then, the obtained values were used in FAO- Penman-Monteith equation to estimate the reference evapotranspiration. In order to evaluate the models' accuracy, the statistical indicators including root mean square error, mean bias error and determination coefficient were used. The evaluation results of the models showed that the Angstrom – Prescott model had the best performance, and the Samani method was the weakest method in the studied stations. The average values of the root mean square error for the Angstrom–Prescott and Samani methods in the studied region were obtained 0.48 and 1.43 mm/day, respectively.