پويايي كارايي در تنظيم شركتهاي توزيع برق ايران (رويكرد بيزين)

(Dynamic efficiency in the regulation of electricity distribution companies (Bayesian Approach

الكتريسيته يكي از مهم ترين زيرساخت هاي توسعه كشور است. پس از تجربه موفق كشورهاي صنعتي براي تفكيك بخش هاي مختلف برق و خصوصي سازي آن، ايران نيز از سال 1382 اقدام به خصوصي سازي در صنعت برق نموده است. بخش توزيع برق انحصار طبيعي است و طبق نظريه اقتصاد شركتها بايد از جنبه مقدار و عرضه، قيمت و كيفيت تحت نظم قرار گيرند تا به رفاه اجتماعي آسيب نزنند. براي تنظيم روش هاي مختلفي مانند تنظيم نرخ بازده و انگيزشي وجود دارد كه در بسياري از اين روش ها به عنصر بهره وري و كارايي بنگاه ها توجه مي شود. اما كارايي به دست آمده از روش هاي ايستاي مرسوم؛ عمدتاً عملكرد كوتاه مدت را منعكس مي كند و تنها يك تصوير كوچك از مسير حركت شركت به سمت تعادل بلندمدت آن ارائه مي كند. پس از سرمايه گذاري شركت ها؛ عوامل موثر بر رفتار كوتاه مدت شركت ممكن است بلافاصله تطبيق نشود كه در اين موارد، عدم كارايي كوتاه مدت ناشي از سرمايه گذاري به دوره هاي بعدي منتقل خواهد شد. اين اثر ناشي از هزينه هاي تعديل سرمايه و يا ظرفيت توليد است و در كوتاه مدت باعث كاهش كارايي شركت ها مي گردد و بايد در تنظيم لحاظ گردد. در اين مقاله كارايي پوياي 39 شركت توزيع برق ايران در طي دوره 1394-1386 با روش تابع فاصله محاسبه شد. به منظور برآورد توزيع پسين پارامترهاي مدل؛ از شبيه سازي بر اساس زنجيره ماركوف مونت كارلو (MCMC) استفاده شد. نتايج نشان مي دهد كه عوامل محيطي بر كارايي شركتها تاثير دارند. كارايي متوسط صنعت از 67% به 70% افزايش يافته و ميل به تداوم ناكارايي در طي دوره 92% بوده است.

Electricity is one of the most important infrastructure of the country. After the successful experience of industrialized countries for separate different parts and privatization in electricity industry, Iran since 1382 has begun to privatize the electricity industry. The electricity distribution sector is natural monopoly and, according to economic theory must operate under regulation for quantity of supply, price and quality to protect social welfare. There are various methods for regulation such as rate of return and incentive regulation, in many of these methods foucus on efficiency and productivity of firms. But the conventional static efficiency methods mainly reflecting short-run performance, and only show a close view of the long-run equilibrium path. When componis investment, the behavior of short-term factors that affecting the company may not be adjusted immediately, so short-run inefficiency will be transferred to subsequent periods. This effect caused by the the adjustment costs of capital and production capacity and in short run reduce efficiency in firms and should be considered in the regulation. In this paper, the dynamic efficiency of 39 electricity distribution companies during the period 2009-2015 was calculated using distance function. To estimate the the posterior distribution of model parameters, the simulation based on Markov chain Monte Carlo (MCMC) was used. The results show that environmental factors affect the efficiency in firms. The industry average efficiency increased from 67% to 70% and consistency for inefficiency was 92% during the period.