بهبود كارائي مصرف بنزين و اثرات بازگشتي ناشي از آن در فعاليت هاي مختلف اقتصادي

Improving Gasoline Efficiency and Rebound Effects Resulting from Various Economic Activities

مصرف بالاي بنزين در ايران، تمهيدات جدي براي كنترل مصرف اين فرآورده را ضروري مي سازد. بي ترديد يكي از مهم ترين تمهيدات مي تواند تلاش براي بهبود كارائي مصرف بنزين باشد. بهبود كارائي مصرف بنزين توام با دغدغه اي موسوم به اثرات بازگشتي است كه در آن كاهش اوليه در مصرف بنزين در نتيجه بهبود كارائي، تا اندازه اي خنثي مي شود. طبيعي است كه عدم توجه به اثرات بازگشتي باعث ناكارآمدي اجراي سياست هاي بهينه سازي مصرف بنزين خواهد شد. هدف مقاله حاضر، بررسي عوامل موثر بر اثرات بازگشتي و اندازه گيري آن در نتيجه بهبود كارائي 5 درصدي مصرف بنزين در بخش هاي مختلف اقتصاد است. براي اين منظور از مدل تعادل عمومي قابل محاسبه استفاده شده است. مدل تعادل عمومي با استفاده از ماتريس حسابداري اجتماعي 1385 و با فرض يك اقتصاد باز و كوچك شبيه سازي شده است. نتايج اجراي مدل نشان مي دهند كه در نتيجه بهبود 5 درصدي كارائي مصرف بنزين، اثرات بازگشتي در بخش هاي مختلف اقتصاد وجود دارد بطوريكه بخش حمل ونقل (كه سهم بالايي از مصرف بنزين را دارد) داراي بيشترين اثرات بازگشتي و بخش نفت وگاز داراي كمترين اثرات بازگشتي هستند. همچنين مقدار كل اثرات بازگشتي نيز برابر با 11/9 درصد بوده است. اين عدد بدين معني است كه 11/9 درصد از كاهش اوليه تقاضاي بنزين در نتيجه بهبود كارائي، با توجه به اثرات بازگشتي خنثي شده است. نتايج تحليل حساسيت نيز نشان مي دهد كه با تغييرات مقدار كشش جانشيني بين بنزين و ساير حامل هاي انرژي، تغيير قابل اعتنايي در مقدار اثرات بازگشتي در بخش هاي مختلف وجود ندارد.

High gasoline consumption in Iran requires serious measures to control the use of this product. Undoubtedly one of the most important measures can be improving the efficiency of gasoline. Improved fuel efficiency coupled with a concern called the rebound effect where the initial reduction in fuel consumption is offset in resulting improved performance. Naturally, the lack of attention to the effect of gasoline will cause inefficiency policy optimization. This article aims to examine the factors influencing the effect of the measure and thus improve the efficiency of 5% in gasoline consumption in various sectors of the economy. For this target, computable general equilibrium model is used. General equilibrium model using a Social Accounting Matrix 1385 and assuming a small open economy is simulated. The results show that resulting in a 5 percent improvement in fuel efficiency, there is rebound effects in different sectors of the economy so that transport sector has the greatest rebound effect and oil and gas sector has minimal rebound effects. The total amount of rebound effect is equal 11.9 per cent. The results of the sensitivity analysis shows that with changes in the elasticity of substitution between gasoline and other energy products there is no slight change in the rebound effects.