بررسي كاربرد ابزار روابط واژگاني در گفت‌وگوهاي سالمندان آلزايمري و عادي

The study of lexical relations device in speech of elderly Alzheimer patients and non-patients

مقدمه: پيوستگي كلامي از عوامل درك مطلب است كه مي‌تواند تحت تاثير بيماري آلزايمر قرار گيرد. روابط واژگاني نيز از انواع ابزارهاي پيوستگي است. با وجود پژوهش‌هاي قابل ملاحظه در زمينه‌ي بيماري‌هاي اعصاب و ابزار پيوستگي تا كنون مقايسه و تحليلي از انواع روابط واژگاني به عنوان زيرمجموعه‌اي از ابزار پيوستگي در گفتار سالمندان آلزايمري و عادي صورت نگرفته است. به علاوه، بررسي اختلالات احتمالي در گفتار سالمندان آلزايمري، گامي به سوي ترسيم دقيق‌تر رابطه‌ي مغز و زبان و كمك به توان‌بخشي كلامي اين بيماران خواهد بود. اين پژوهش با هدف مقايسه‌ي كاربرد ابزار روابط واژگاني در گفتمان تعدادي از سالمندان آلزايمري و عادي بر اساس ديدگاه دولي و لوينسون (2001) صورت گرفت. روش‌كار: جامعه‌ي آماري، 6 سالمند آلزايمري شديد و 6 سالمند عادي (سن 74 تا 90 سال و زن) ساكن در خانه‌ي سالمندان بيرجند و قاين بودند. داده‌هاي زباني از مهر تا بهمن ماه 1391 جمع‌آوري شدند. يك نمونه‌ي گفتار 40 دقيقه‌اي از هركدام از 12 سالمند، ضبط و ثبت گرديد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي20 و آزمون تي مستقل انجام شد. يافته‌ها: بين كاربرد ابزار روابط واژگاني در سالمندان آلزايمري و عادي تفاوت معني‌داري وجود دارد (0/009=P). نتايج انفرادي انواع روابط واژگاني نشان داد كه به استثناي رابطه‌ي باهم‌آيي (0/107=P) در رابطه‌ي جزء-كل (0/019=P) و شمول معنايي (0/044=P) نيز تفاوت معني‌داري در دو گروه سالمند آلزايمري و عادي وجود دارد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد بين كاربرد ابزار روابط واژگاني در سالمندان آلزايمري و عادي تفاوت معني‌داري وجود دارد.

Introduction: Verbal cohesion is one of the comprehension factors that can be affected by Alzheimer. Lexical relations device is also one of cohesive devices. Despite substantial researches in the field of neurological diseases and cohesive devices, there has been no analysis and comparison of lexical relations as a subset of cohesive devices in the speech of elderly Alzheimer patients and non-patients yet. Therefore, it seems necessary to perform such studies. Besides, the study of possible disorders in the speech of elderly Alzheimer patients is a step toward a more accurate illustration of brain and language relation and may contribute to verbal rehabilitation of these patients as well. The purpose of this research was to study and compare the application of lexical relations device in the speech of elderly Alzheimer patients and non-patients based on Dooley and Levinson’s (2001) perspective. Materials and Methods: The participants of this research were 6 elderly Alzheimer and 6 elderly non-patients who lived in nursing homes of Birjand and Qaen. The linguistic data was gathered during 5 months (22 September 2012 to18 February 2013). The age range of the subjects was 74 to 90 years old, who were all women with severe Alzheimer. A 40 minute speech sample of each subject was recorded. The data was analyzed using SPSS software version 20 and independent t test. Results: The results of t-test analysis indicated that there was a significant difference between the application of lexical relations device in the speech of non-patients and elderly Alzheimer patients (P=0.009). In fact, based on individual results of all kinds of lexical relations, it was observed that, except for collocation device (P=0.107), there was a significant difference in the other two subsets: part-whole (P=0.019) and hyponymy (P=0.044). Conclusion: It seems that there was a significant difference between the application of lexical relations device in the speech of non-patients and elderly Alzheimer patients.