ابعاد و شاخص‌هاي امنيت پايدار؛ مبتني بر مدل مهندسي همگرايي ملي

امنيت پايدار از جمله موضوعاتي است كه از زواياي مختلف مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. مكاتب و رويكردهاي مطالعات امنيتي مختلف به بررسي عوامل مؤثر بر پايداري امنيت پرداخته‌اند. اين مقاله با رهيافت سازه‌انگارانه و گاه بنا به‌ ضرورتِ محيط امنيتي مورد مطالعه، از رويكرد مطالعاتي مكتب جهان سوم به بررسي تأثير متغيرهاي هويتي، معيشتي و نهادي بر متغير ميانجي همگرايي ملي و مآلاً تأثير اين متغير در مجاورت متغير خارجي بر امنيت‌ پايدار پرداخته است. آنچه اين مقاله را از ساير تحقيقات مشابه متمايز مي‌كند، تمركز نويسندگان بر كاركردهاي مهندسي و تحليلِ حساسيت متغيرهاي غيرهويتيـ معيشتي و نهاديـ در جبرانِ كسريِ تمايزات هويتي اقوام با هويتِ ملي است. ‌روش اين پژوهش كيفي و روش جمع‌آوري آن كتابخانه‌اي است و بعضاً به ‌صورت فراتحليل از تحليل و نتايج ساير محققان استفاده شده است. در پايان اين نتيجه حاصل شده است كه به دليل ذاتي بودن آثار هويتي، بعضي متغيرهاي منتسب به همگرايي هويتي با تعيين نوع، شكل، شدت و بسامد امنيت پايا، نقش اصلي و محوري را در توليد همگرايي ملي و در نتيجه امنيت پايدار با دوامِ نسبتاً درازمدت و نهاديشده دارند و در رويكرد مبتني بر مهندسي و معماري امنيت، ساير عوامل غيرهويتي، مثل دو گروه متغيرهاي نهادي و معيشتي، مي‌توانند موجباتِ جبران‌ِ كسريِ هويت ملي و حاكميتي از هويت قوم مورد مطالعه را فراهم آورند. بنابراين لازم است سياستگذاران، كارامدي و اثربخشي حاكميت در ابعاد نهادهاي جامعه‌پذيري و انجام صحيح تكاليف معيشتي را به‌ عنوان راهكار و راهبرد تأمين امنيت در بعد داخلي در مناطق قومي تلقي كنند و در مواجهه با بازيگران خارجي با خوداتكايي و توليد قدرت و اقتدار، مانع تأثيرگذاري اين متغيرها بر اقوام و گروههاي داخلي شوند.