از امنيت قضايي تا عدالت ماهوي (نگاهي دوباره به نسبت عدالت و امنيت در حوزه فقه و امنيت ملي)

«امنيت» و «عدالت» از ابهام‌ آميز‌ترين و چالش‌ برانگيزترين اصطلاحات حوزۀ مطالعات علوم انساني است. شايد يكي از دلايلاين ابهام و مناقشه، مُشكّك بودن اين دو اصطلاح باشد؛ بدين معنا كه هم عدالت و هم امنيت مقوله‌هايي ذو مراتب هستند و سطوح و جلوه‌هاي مختلفي را در برمي‌گيرند. پرداختن به رابطۀ اين دو مفهوم و نحوۀ تعاملي كه در عرصۀ تصميم‌سازي و تصميم‌گيري‌هاي كلان اجتماعي بين عدالت و امنيت برقرار است، از ابتديي‌ترين تصميماتي است كه هر نظام سياسي بايد نسبت‌ به آن اظهار نظر كند، چرا‌كه اين امر تأثيري مستقيم بر امنيت ملي كشور دارد. در اين پژوهش ضمن توجه دادن به مراتب، سطوح و موضوعات امنيت و عدالت، و با تكيه ‌بر مفهوم‌شناسيِ دوبارة «عدالت»، تبييني نوين از ارتباط عدالت و امنيت ارائه شده است. بر‌اين‌اساس، نه عدالت مانعي بر سر راه امنيت است و نه امنيت مانع عدالت، بلكه عدالت در يك مفهوم زمينه‌ساز امنيت استو در مفهومي ديگر، نتيجه و ثمرۀ توجه به امنيت.