اِنگاشت فرهنگ برنامه‌ريزي: تأثير چارچوب شناختي برنامه‌ريزان بر كاربست برنامه‌ريزي فضايي

آيا ميتوان تفاوتهايي كه در نحوه تأثيرگذاري برنامه ريزان بر توسعه شهري و منطقه اي در سيستم هاي برنامه ريزي مختلف وجود دارد را ناشي از «فرهنگ هاي برنامه ريزي» متفاوت دانست؟ با دريافت فرهنگ برنامه ريزي به‌مثابه يك سيستم فرهنگي، تصميم ها و داوري هاي برنامه ريزان متأثر از چارچوب هاي شناختي فردي و جمعي مشتركي است كه نمايانگر «دي‌ان‌اي فرهنگي» خاص خود آنها بوده و برنامه ريزان به‌واسطه آن، بَستر برنامه ريزي را درك مي كنند. مقاله حاضر با سرآغاز چنين پيش گزاره اي، به دنبال پيشنهاد اِنگاشت فرهنگ برنامه¬ريزي به عنوان رهيافتي مناسب براي بازجُست و رمزگشايي از دي‌ان‌اي فرهنگي و نقش فرهنگ در برنامه ريزي فضايي است. كشف روابط عِلي موضوع پژوهش يعني برنامه ريزي فضايي و به كارگيري انگاشت فرهنگ برنامه ريزي براي واكاوي آن، چارچوب اساسي مقاله را تشكيل ميدهد كه نشان از تبييني بودن مقاله دارد و با توجه به كشف عرصه هايِ ناشناخته واجد نقش در رفتار برنامه ريزان داراي ماهيت اكتشافي نيز هست. هدف اصلي چنين بازجُستي، اجتناب از اِنگاشت پردازي تقليل گرايانه از سيستم برنامه ريزي و منفعل دانستن برنامه¬ريزان از تفسير و بازتفسير قواعد و هنجارها در قالب انگيزه هاي فردي و جمعي است. اين مقاله به دنبال تدوين روش تجويزي براي برنامه¬ريزي نيست، بلكه در پيِ كسب دركي علمي-اجتماعي از ساختار و پويايي هاي «چارچوب‌ شناختي» است كه اين مهم به‌نوبه خود مي¬تواند مبنايي براي بَسط رويكردهاي نظري برنامه¬ريزي فضايي شود. به‌منظور فهم چگونگي بَرساخت كاربست ها و تصميم هاي برنامه‌ريزي در برهمكنش چارچوب هاي فردي و جمعي برنامه ريزان در يك بستر مبتني بر فرهنگ، مقاله حاضر بازبيني كلي از توسعه اشكال متفاوت چارچوب ‌شناختي در برنامه ريزي فضايي را ارائه ميدهد.