قدرت پيشگويي كنندگي سازه هاي مدل ارتقاي سلامت پندر در رابطه با رفتارهاي بهداشت دهان و دندان در دانش آموزان مقطع ابتدايي شهر نهبندان

predictive power of Health Promotion Model constructs in relation to oral health behaviors among students in Elementary school students year 2016-17

زمينه و هدف: شناسايي عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهاي بهداشت دهان و دندان در دانش آموزان، گامي در ارتقاي سلامت دهان است. مطالعه حاضر به منظور تعيين قدرت پيشگويي كنندگي سازه هاي مدل پندر در رابطه با رفتارهاي بهداشت دهان و دندان در دانش آموزان ابتدايي شهر نهبندان، در سال تحصيلي 96-1395 انجام شد. روش تحقيق: اين مطالعه توصيفي- تحليلي، بر روي 464 دانش آموز پايه پنجم و ششم ابتدايي شهر نهبندان انجام شد. دانش آموزان به روش تصادفي سيستماتيك وارد مطالعه شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه استاندارد بررسي سازه هاي مدل پندر بود. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS (ويرايش 19)، با كمك آزمون هاي آماري آناليز واريانس يك طرفه، تست تعقيبي توكي، كاي اسكوئر، تست دقيق فيشر، رگرسيون خطي و ضريب همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل شد. از آمار توصيفي نيز براي شرح و توصيف داده ها استفاده شد. يافته ها: ميانگين سني افراد مورد مطالعه، 0/79±11/48 سال بود. بر اساس نتايج آزمون Anova، بين تحصيلات پدر و سازه هاي رفتار (0/035=P)، الگوسازي بين فردي (0/05=P) و تاثيرگذاري وضعيتي (0/011=P) و نيز بين تحصيلات مادر و خودكارآمدي (0/022=P) از مدل پندر اختلاف معني داري مشاهده گرديد. اختلاف بين رفتارهاي مسواك زدن (0/001=P)، مراجعه به دندانپزشك (0/008=P) و جنسيت نيز معني دار بود. نتايج تحليل رگرسيوني نشان داد، ارتباط معني داري بين سازه هاي خودكارآمدي درك شده، احساسات مثبت نسبت به رفتار، تاثيرگذارنده هاي بين فردي و تعهد به طرح عمل با رفتار سلامت دهان و دندان دانش آموزان وجود داشت (0/05>P). نتيجه گيري: براي تغيير رفتارهاي دهان و دندان دانش آموزان مي توان از مدل ارتقاي سلامت به عنوان يك الگوي استاندارد استفاده نمود.

Background and Aim: Recognition of factors affecting oral health behaviors in students is a key step in promoting oral health. This study explored the predictive power of constructs in Pender’s Health Promotion Model vis-à-vis oral health behaviors among elementary students in 2016-2017 school year in Nehbandan. Materials and Methods: This cross-sectional study recruited 464 fifth- and sixth-grade Nehbandan-based elementary students who were selected through randomized cluster sampling method. The instrument included the standard questionnaire on constructs of the Health Promotion Model. The collected data were analyzed in SPSS-19 using one-way ANOVA، Pearson correlation، and independent t-test. Results: Mean age of participants was 11.48±0.79 years. ANOVA showed significant differences between father’s education and the constructs of behavior (P=0.035)، interpersonal influences (P=0.05)، and situational influences (P=0.011) as well as between mother’s education and self-efficacy (P=0.022). There was a significant difference between gender and toothbrush use (P=0.001) and between gender and regular visit to the dentist (P=0.008). Regression analysis of factors related to oral health behavior showed that with the exception of the coefficients of negative activity-related affect، perceived benefits، perceived barriers and situational influences، the regression coefficients were significant between other constructs of the model and oral health (P<0.05). Conclusion: Pender’s Health Promotion Behavior can be used as a tested model to change health behaviors.