دانش بومي مردم تركمن درباره قارچ دنبلان صحرايي

Indigenous Knowledge of Desert Truffle Among Turkmen People

دانش بومي حاصل قرن ها تجربه زندگي بشر در اين كره خاكي است كه از اجداد خود به ارث برده است و يا در دوره زندگي خود به صورت تجربي به دست آورده يا بر آن افزوده و مخصوص هر زيست بوم است. قارچ هاي دنبلان صحرايي گروهي از قارچ هاي خوراكي مي باشند كه به شكل غده اي در زير سطح خاك در نواحي گوناگون ايران و دنيا رويش دارند. اين قارچ ها از گذشته هاي خيلي دور به عنوان يكي از مطبوع ترين قارچ هاي خوراكي توجه انسان ها را به خود جلب كرده اند. در سال هاي اخير در كشورهاي گوناگون قارچ هاي دنبلان علاقه مندان زيادي در زمينه گوناگون دانش نوين و پرورش آن ها كسب كرده است. در ايران نيز چند سال اخير مطالعاتي در زمينه شناسايي گونه هاي گوناگون به عمل آمده است، اما فعاليت خاصي در حوزه پرورش اين دسته از قارچ ها وجود ندارد. دانش بومي بستري براي دانش نوين است، در واقع دانش بومي سرشار از ايده ها و مسائل ريز براي جستجو و كنكاش است، اما به دليل نبود ابزار كافي، فقط در سطح مشاهده با چشم غير مسلح پيشرفت مي كند. در صورتي كه در زمينه قارچ خوراكي دنبلان صحرايي دانش بومي به آن حد پيشرفت كرده است كه گونه هاي گوناگون قارچ دنبلان و اختصاصيت ميزباني را دقيقاً تفكيك مي كند. بر اساس دانش بومي، مردم توانايي تعيين دقيق موقعيت و زمان رويش قارچ دنبلان را كسب كرده اند. در صورتي كه مطالعات نوين با طي وقت و هزينه هاي زياد به موارد جزيي آن پي برده است. دانش بومي به خوبي ارتباط تكاملي ميان قارچ دنبلان صحرايي و ميزبان گياهي را پي برده اند، كه اكنون پس از يك قرن تحقيق روي گونه هاي گوناگون از قارچ ها و همزيستي هاي موجود با استفاده از روش هاي مولكولي به مسائل خاص ميزباني و تكاملي پي برده اند

The indigenous knowledge arises from reality of human life and experiences on the earth، which indeed stems from ancestors. They may have got this knowledge from their living directly and gather it experimentally. So they are specific for one ecosystem. The desert truffles are from a group of edible mushrooms grow under the soil like tuber. Local people may find them in natural habitats in Iran and other different regions of Mediterranean climate. From old days these fungi are interesting and edible mushrooms for humankind. In recent years the tendency to these truffles has increased especially by many amateur groups and led them to grow those in orchards as a new activity. While there is an indigenous knowledge about them among local people، a little study is present about identification of different species of desert truffle in Iran. That is to say there are not significant scientific activities about these groups of fungi. Indigenous knowledge can be considered as a base of science. Actually the indigenous knowledge is full of many ideas and interesting case study and research should be done in this area. But the indigenous knowledge with its intrinsic talents progress through observing with the naked eye، without any instruments. The indigenous knowledge of desert truffles exactly separates the species of truffles and their special host plants. According to indigenous knowledge people could determine the location and time of growth of desert truffles. The indigenous knowledge understands the relation of evolution between desert truffle and their plant hosts. Today with research about the different aspects of fungi and symbiosis; especially with molecular methods، the scientists can understand the host specificity and evolution of truffles.