طراحي ابزار پايا و روا براي تعيين عوامل انگيزشي موثر بر يادگيري دانشجويان پزشكي؛ براساس مدل انگيزشي كلر

Designing a Reliable and Valid Instrument to Determine the Effective Motivational Factors on Medical Students Learning Based on Keller’s ARCS Model

اهداف: شناخت انگيزه‌هاي يادگيري در دانشجويان پزشكي از عوامل مهم و موثر در ارتقاي سطح آموزش پزشكي است. هدف اين پژوهش، بررسي انگيزه‌هاي يادگيري دانشجويان پزشكي مقطع علوم پايه بر‌اساس مدل انگيزشي كلر بود. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي- مقطعي در 308 دانشجوي مشغول به تحصيل در نيمسال دوم 91-1390 در مقطع علوم پايه پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شد. براي گردآوري داده‌ها از پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شد كه براساس مدل انگيزشي جان كلر طراحي شده بود. پرسش‌نامه در 4 محور جلب توجه، تناسب، اطمينان و رضايت با 20 سئوال طراحي شد. روايي صوري و محتوايي و پايايي پرسش‌نامه (0/83) مورد تاييد قرار گرفت. داده‌هاي جمع‌آوري ‌شده، با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 و آزمون‌هاي T استيودنت و مجذور كاي تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين نمره دانشجويان از پرسش‌نامه انگيزشي كلر در محدوده 20 تا 77 بود. ميانگين نمره كل دانشجويان دختر به‌طور معني‌داري پايين‌تر از دانشجويان پسر بود (0/01=p). عوامل انگيزشي مرتبط با تناسب در دختران دانشجو نقش مهم‌تري در افزايش انگيزه آنها براي يادگيري، نسبت به پسران داشتند (0/01=p). نمره دانشجويان از پرسش‌نامه انگيزشي ارتباطي با سن و تعداد ترم‌هاي گذشته از تحصيل آنها نداشت، اما ارتباط معكوس معني‌داري با معدل دانشجويان مشاهده شد. نتيجه‌گيري: طرح سئوال در شروع درس، استفاده از وسايل كمك آموزشي، صحبت از آينده و جنبه‌هاي معنوي و انساني رشته پزشكي، واضح‌تربودن اهداف درس و دانستن اهداف آموزشي، خواندن مطالب مورد علاقه و چالش‌برانگيزبودن يك درس از مهم‌ترين عوامل انگيزشي مرتبط با يادگيري در دانشجويان پزشكي هستند.

Aims: Recognizing the learning motivations among medical students is one of the major factors affecting the promotion of medical education. The aim of this study was to consider the motivational factors associated with learning in medical students of basic sciences upon the Keller’s motivational model. Methods: This cross-sectional study was done among 308 students of medical basic sciences studying at Tehran University of Medical Sciences in the second semester of 2011-2012. A researcher-made questionnaire was designed according to John Keller’s motivational model. The questionnaire had 20 questions in 4 axes of “attention”, “congruence”, “confidence” and “satisfaction”. Face validity, content validity and reliability of the questionnaire (0.83) were confirmed. The collected data were analyzed by SPSS 16 software using Student T and Chi square tests. Results: The students’ mean score for Keller’s motivational questionnaire was at the range 20 to 77. The mean total score of female students was significantly lower than that of the male students (p=0.01). Motivational factors concerning “congruence” had more important role in promoting the female students’ motivation for learning than that of the male students (p=0.01). The students’ score for the motivational questionnaire had no relation towards their age and their passed semesters, but a significant inverse relationship towards the students’ grade point average was observed. Conclusion: “To propose a question at the beginning of a lesson”, “using teaching aid tools”, “to talk about the future and spiritual and human aspects of medical sciences”, “clearer aims of a lesson and knowing the educational aims”, “to read favorite materials” and “being a challenging course” are of the most important motivational factors concerning learning among medical students.