نقش ويژگي هاي شخصيتي، شيوه هاي يادگيري و فراشناخت در پيش‌بيني تفكر انتقادي دانشجويان كارشناسي

Role of Personality Traits, Learning Styles and Metacognition in Predicting Critical Thinking of Undergraduate Students

اهداف: روان‌شناسان و مربيان در تلاش براي درك تفاوت‌هاي افراد داراي قدرت تفكر انتقادي و فاقد آن هستند. تفكر انتقادي، براساس نظريه دوعاملي، نتيجه تعامل توانايي هاي شناختي و گرايش‌هاي شخصيتي است. هدف پژوهش حاضر، بررسي نقش ويژگي هاي شخصيتي، شيوه هاي يادگيري و فراشناخت در پيش‌بيني تفكر انتقادي بود. ابزار و روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي- همبستگي، 240 نفر از دانشجويان كارشناسي دانشگاه شهيدچمران اهواز (130 دختر و 110 پسر) در سال تحصيلي 91-1390 به‌صورت تصادفي چندمرحله اي انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري داده ها، پرسش‌نامه پنج‌عاملي نئو، پرسش‌نامه سبك هاي يادگيري كلب، پرسش‌نامه آگاهي فراشناختي شرا و دنيسون و آزمون مهارت هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا- فرم‌ب بود. تحليل داده‌ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون، تحليل رگرسيون گام‌به‌گام و تحليل همبستگي كانني انجام شد. يافته‌ها: بازبودن به تجربه (0/41=b)، وجداني‌بودن (0/28=b)، مفهوم‌سازي انتزاعي (0/39=b)، آزمايشگري فعال (0/22=b)، مشاهده تاملي (0/12=b)، دانش شناخت (0/47=b) و تنظيم شناخت (0/29=b) در پيش‌بيني تفكر انتقادي موثر بودند. بازبودن به تجربه و وجداني‌بودن (0/25=r2)، شيوه‌هاي يادگيري مفهوم سازي انتزاعي، مشاهده تاملي و آزمايشگري فعال (0/21=r2) و ابعاد فراشناختي دانش شناخت و تنظيم شناخت (0/3=r2) نقش مهمي در تبيين تفكر انتقادي داشتند. تركيب خطي مهارت هاي تفكر انتقادي (تحليل، ارزيابي و استنباط) به‌وسيله تركيب خطي عوامل گرايشي- شناختي (بازبودن به تجربه، وجداني‌بودن، مفهوم سازي انتزاعي، آزمايشگري فعال، دانش شناخت و تنظيم شناخت) قابل پيش‌بيني بود. نتيجه‌گيري: ويژگي‌هاي شخصيتي، شيوه‌هاي يادگيري و فراشناخت به‌عنوان عوامل گرايشي- شناختي، نقش قابل توجهي در تفكر انتقادي دانشجويان دارند.

Aims: Psychologists and educators are trying to understand the differences between people with the power of critical thinking and without it. According to two-factortheory, critical thinkingisa result ofthe interaction betweencognitive abilities and personality dispositions. The aim of this study was to investigate the role of personality traits, learning styles and metacognition in predicting critical thinking. Instrument & Methods: In this descriptive correlative study, 240 students (130 girls and 110 boys) of Ahvaz Shahid Chamran University were selected by multi-stage random sampling method. The instruments for collecting data were NEO Five-Factor Inventory, learning style inventory of Kolb (LSI), metacognitive assessment inventory (MAI) of Schraw & Dennison (1994) and California Critical Thinking Skills Test (CCTST). The data were analyzed using Pearson correlation coefficient, stepwise regression analysis and Canonical correlation analysis. Findings: Openness to experiment (b=0.41), conscientiousness (b=0.28), abstract conceptualization (b=0.39), active experimentation (b=0.22), reflective observation (b=0.12), knowledge of cognition (b=0.47) and regulation of cognition (b=0.29) were effective in predicting critical thinking. Openness to experiment and conscientiousness (r2=0.25), active experimentation, abstract conceptualization and reflective observation learning styles (r2=0.21) and knowledge and regulation of cognition metacognitions (r2=0.3) had an important role in explaining critical thinking. The linear combination of critical thinking skills (evaluation, analysis, inference) was predictable by a linear combination of dispositional-cognitive factors (openness, conscientiousness, abstract conceptualization, active experimentation, knowledge of cognition and regulation of cognition). Conclusion: Personality traits, learning styles and metacognition, as dispositional-cognitive factors, play a significant role in students' critical thinking.