رفتار سياسي دولت شيعي ادريسيان با دولت‌هاي خوارج در مغرب اسلامي

سرزمين دوردست مغرب، از آغاز گسترش اسلام تا قرن چهارم قمري، پذيراي دولت‌هاي اسلامي از جمله: ادريسيان (172ـ372ق)، خوارج ‌بني‌مدرار (155ـ352ق) و خوارج بني‌‌رستم (160ـ296ق) بوده است. تقارن زماني و هم‌عصري ميان دولت‌هاي يادشده، به نزديكي در روابط ميان آن‌ها انجاميد. در خلال هم‌عصري اين دول، گونه‌اي از مناسبات و رفتار سياسي در دو بعد مسالمت‌آميز و خشونت‌آميز در حوزه‌هاي مذهبي، سياسي و اقتصادي شكل گرفت. نظر به اين‌كه دولت شيعي ادريسيان با دولت‌هاي خوارج هم‌عصر بود، رفتار سياسي اين دولت براي تشكيل حكومت و حفظ منافع آن، در فضا و مكاني كه سابقه تشكيل دولت شيعي نبوده، تأمل برانگيز است. اين پژوهش، سعي دارد تا عوامل مؤثر بر رفتار سياسي دولت شيعي ادريسيان را با دولت‌هاي خوارج بني‌مدرار و بني‌رستم، با روش تاريخي متكي بر توصيف و تحليل، بررسي نمايد و در كنار آن، به پيامد رفتار سياسي اين دولت بپردازد. براي اين منظور، در اين پژوهش براي بازشناسي رفتار سياسي ادريسيان، به مبحث قدرت و منافع حكومت‌ها، بر اساس آراي نظري مكتب كثرت‌گرايان پرداخته مي‌شود.