عوامل فرهنگي و اجتماعي مرتبط با سبك ‌زندگي اسلامي در بين دانش‌آموزان شهر شيراز

Social and Cultural Factors in Students' Tendency towards the Islamic Lifestyle in Shiraz

سبك‌ زندگي از مفاهيم مهم جامعه‌شناسي معاصر به شمار مي‌آيد. چرا كه نه فقط زيستن، بلكه چگونه زيستن نيز داراي اهميّت است. دين اسلام نيز هنجارها و ارزش‌هاي فراواني در راستاي چگونه زيستن مسلمانان به همراه دارد. بر اين اساس هدف اين مطالعه، بررسي سبك زندگي اسلامي دانش‌آموزان در رابطه با عوامل فرهنگي و اجتماعي در شهر شيراز مي‌باشد. روش انجام پژوهش، پيمايشي است. جامعه آماري شامل تعداد 50980 نفر از كليه دانش‌آموزان پسر و دختر پايه‌هاي اوّل تا چهارم دبيرستان‌هاي دولتي در شهر شيراز بوده، كه از اين ميان بر اساس جدول لين تعداد 381 نفر به‌عنوان نمونه تعيين شد كه به‌منظور افزايش دقت حجم نمونه به تعداد 400 نفر افزايش يافت. روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي بوده است. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بوده كه به شكل محقق ساخته و با بهره‌گيري از پرسشنامۀ‌ هنجاريابي شده‌ توسط كاوياني (1391) تدوين شده است. جهت تعيين اعتبار از اعتبار صوري و همچنين اعتبار سازه، به كمك تحليل عاملي و جهت تعيين پايايي از همساني دروني به روش آلفاي كرونباخ استفاده شد. در اين تحقيق شش فرضيه مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس يافته‌هاي حاصل از تجزيه و تحليل آماري، بين متغيرهاي پايگاه اجتماعي ـ اقتصادي، ميزان استفاده از رسانه‌هاي داخلي و خارجي، تقيد ديني والدين و اولويّت اوّل در الگوي مرجع، با سبك زندگي اسلامي رابطه معني‌داري وجود داشت. اما دسترسي به امكانات فراغتي و جنسيت پاسخ‌گويان، رابطه معني‌داري با گرايش به سبك زندگي اسلامي نداشت.

Lifestyle is a major contemporary issue in sociology and its correction is the challenge of most societies because "how to live" is as important as the living itself. Islam, in its turn, incorporates many norms and values about Muslims' way of life. Hence, the objective of this study was to explain and anticipate the social and cultural factors affecting the attitudes of the secondary school students towards the Islamic lifestyle in the public high schools in the city of Shiraz. The study has used the survey method. The statistical population was 50980 male and female students in their 1st to 4th year of studies at the public high schools in the city of Shiraz, of which a sample of 381 people were selected based on the Lin table, increased to 400 in order to improve the precision. A multistage random cluster sampling method was applied. The data was collected through questionnaires developed by the researcher utilizing Kaviani's normalized questionnaire (2012). To determine the validity and the reliability, we utilized the face and construct validities with the help of factor analysis for the former, and the internal consistency with the method of Cronbach's alpha for the latter. Six hypotheses were examined in this investigation. According to the findings, there is significant relationship between socio- economic status variables, internal and external media usage, parents' religious commitments, and priority in reference group on the one hand, and Islamic lifestyle on the other. But the availability of leisure facilities and respondents' gender differences haven't shown any meaningful relationship with adopting an Islamic lifestyle.