شناسايي و آسيب‌شناسي چارچوب حكمراني پژوهش در علوم انساني در جمهوري اسلامي ايران

پژوهش، كليد پيشرفت كشور است؛ زيرا يكي از پايه‌هاي مهم هر گونه رشد و توسعه در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي و اقتصادي محسوب مي‌شود و كيفيت مترقي نظام‌هاي پژوهشي مختلف در برخي كشورهاي پيشرفته حاكي از اين است. امروزه مسائل فراواني در نظام پژوهشي كشور موجود است كه موجب رخوت و كاهش نشاط در جوامع علمي شده است؛ نظام پژوهش كشور به‌ويژه در حوزه علوم انساني سردرگمي خاصي دارد و شاهد موازي‌كاري‌ها و هدررفت منابع مالي، سرمايه انساني و زمان هستيم كه منشأ آن نيز عدم حكمراني مطلوب در اين عرصه است. از اين‌رو، پژوهش حاضر درصدد شناسايي و آسيب‌شناسي چارچوب حكمراني پژوهش در علوم انساني است تا بر اين اساس امكان راهبري مناسب پژوهش‌هاي علوم انساني حاصل شده و گامي در جهت طراحي الگوي مطلوب اسلامي- ايراني حكمراني پژوهش باشد. در اين پژوهش كه از استراتژي پيمايش كيفي تبعيت شده است، پژوهشگر با حضور در عرصه‌هاي اصلي حكمراني پژوهش علاوه‌بر مشاهده نزديك به مصاحبه عميق با خبرگان اين عرصه پرداخته است. پس از گردآوري داده‌ها و تحليل آنها با روش تحليل مضموني، چارچوب حكمراني پژوهش استخراج و آسيب‌هاي آن نيز احصا شده است. چارچوب نهايي داراي هفت بخش اصلي است كه آسيب‌هاي مرتبط با هركدام ذكر شده است. اين بخش‌هاي هفتگانه عبارتند از: كليت نظام، درونداد، جعبه حكمراني (به‌مثابه فرايند سيستم پژوهش، داراي سه سطح كلان، مياني و خرد)، برونداد، باز‌داد، فرهنگ و محيط پژوهش و نظامات مرتبط با پژوهش. پژوهشگر براي بررسي اعتبار يافته‌هاي پژوهش، مهم‌ترين آسيب‌ها (با اهميت و تكرار بالا) را در قالب يك پرسشنامه به 28 نفر از خبرگان (مصاحبه‌شدگان و ديگران) عرضه كرده است و درنهايت ضمن تأييد حداكثري از آسيب‌هاي مستخرج، مهم‌ترين و كم‌اهميت‌ترين آسيب‌ها از نظر اين خبرگان مشخص شده است.