ماهيت شناسي الگوهاي پاسخ به وضعيّتهاي اضطراري با تأكيد بر قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران

«وضعيّت‌هاي اضطراري»، به‌ عنوان يك ساز و كار حقوقي كه سبب تعليق برخي حق‌هاي بشري و نهادهاي اساسي مي‌شود‌، نهادي شناخته شده در تقريباً همۀ نظام‌هاي سياسي و حقوقي است‌‌. هيچ كشوري در جهان‌، صرف‌نظر از نظام سياسي و اجتماعي يا سطح توسعۀ اقتصادي آن وجود ندارد كه از وضعيّت‌هاي اضطراري شديد‌، تنش‌ها‌، بحران‌ها‌، آشوب‌ها‌، نا آرامي‌هاي سياسي و اجتماعي‌، بلاياي طبيعي‌، فجايع زيست‌محيطي و ... در امان باشد.تاريخ بشر گواهي مي‌دهد كه هرگاه موجوديت يك جامعه با تهديدي جدّي در معرض خطر قرار گرفته است‌، پيوسته نسبت به آن تهديد مخاطره‌آميز واكنشي سريع صورت گرفته است و در اين رويارويي،آن جامعه تدابيري خاص‌، غير معمول و غير عادّي را به كار گرفته است‌‌. از منظر دانش حقوق اساسي،الگوهاي پاسخ به اين وضعيت‌ها را‌، از منظر نسبت اين پاسخ‌ها با اصل حاكميت قانون، به دو الگوي پاسخ قانوني و پاسخ فراقانوني مي‌توان تقسيم بندي كرد. در اين مقاله به بررسي مفهوم «وضعيّت‌هاي اضطراري» و الگو‌هاي پاسخ به اين وضعيّت‌ها در دانش حقوق اساسي، به‌طورعام، و حقوق اساسي ايران، به‌طور خاص، و نقد و بررسي آنها مي‌پردازيم.