عنوان مقاله :
مداخلۀ نظامي خارجي در مخاصمات مسلحانه غيربين المللي از منظر حقوق بين الملل:بررسي وضعيت عراق، سوريه، يمن و بحرين
پديد آورندگان :
ضيايي، ياسر دانشگاه قم - گروه حقوق بين الملل , يدايي امناب، محسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم
كليدواژه :
اصل منع توسل به زور , اصل عدم مداخله , اصل حق تعيين سرنوشت , مخاصمات مسلحانۀ غير بين المللي , گروه هاي شورشي , مداخلۀ مبتني بر رضايت , دعوت به مداخله
چكيده فارسي :
اعتراض به دولت مركزي ميتواند در اشكال و سطوح مختلفي و براي اهداف گوناگون اتفاق افتد. ممكن است مخالفتبا دولت مركزي به سطح مخاصمۀ مسلحانه برسد كه دراينصورت، دولتهاي خارجي ذينفع مواضعي را اتخاذ خواهند كرد. ممكن است دولت خارجي به دعوت از دولت مركزييا شورشيان بخواهد در مخاصمۀ مسلحانۀ داخلي مداخلۀ نظامي كند. اينكه قلمروي مشروعيت مداخلۀ نظامي در چنين مواقعي تا كجاست از موضوعات مهم حقوق بينالملل امروز است. در سال هاي اخير (2014-2016) مخاصمات منطقۀ غرب آسيا- اعماز سوريه، عراق، يمن و بحرين- موجب مداخلۀ نظامي دولتهايي نظير امريكا و متحدانش، روسيه، عربستان سعودي و جمهوري اسلامي ايران شده است. باتوجهبه اسناد موضوعه و رويۀ بينالمللي موجود به نظر ميرسد در مخاصمات مسلحانۀ غيربينالمللي مداخلۀ مبتني بر رضايت دولت مركزي، اصل اوليۀ تجويز بوده و مداخلۀ مبتني بر رضايت گروه شورشي اصل اوليۀ عدم تجويز است. اين اصول دربارۀ نهضتهاي آزاديبخش و در ارتباط با مخاصمات داخلي بينالملليشده متفاوت خواهد بود. همچنين، مؤلفۀ شناسايي دولت مركزي يا گروه شورشي نقش مؤثري در تعيين مشروعيت مداخلۀ نظامي خارجي در اينگونه وضعيتها خواهد داشت. بررسي تأثير تأسيسات حقوقي نوين، مانند مداخلۀ بشردوستانه و مسئوليت حمايت، نيز در تعيين الگوريتم مشروعيت مداخلۀ مبتني بر رضايت نيز دراينزمينه ضروري است.