مقايسه ي اثر بخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي بر ابراز وجود و سلامت روان دانش آموزان كم توان ذهني

Comparing the Effectiveness of Social Skills Training on Self-Assertiveness and Mental Health among Mentally-Retarded Students

پژوهش حاضر با هدف مقايسه ي اثر بخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي (عذرخواهي، دوري از آزار و اذيت) بر ابراز وجود و سلامت روان دانش آموزان كم توان ذهني انجام شده است. روش انجام اين پژوهش، شبه آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه آزمايش و كنترل بوده است. جامعه ي آماري پژوهش، شامل دانش آموزان مدارس استثنايي پسرانه ي دو شهر آستانه اشرفيه و لاهيجان، به تعداد 140 نفر در سال تحصيلي 90- 89 و در تراز سني 17- 15 سال بود. نمونه ي آماري اين تحقيق 45 نفر از اين دانش آموزان بوده است كه از طريق روش نمونه گيري خوشه اي انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل (15 نفر) جايگزين شدند. ابزار پژوهش حاضر، پرسش نامه هاي سلامت عمومي گلدبرگ و هيلر و همچنين ابراز وجود شيرنگ بوده است كه پس از تأييد روايي آنها براي محاسبه ي پايايي پرسشنامه ي گلدبرگ از آلفاي كرونباخ استفاده شد و مقدار آن 0/87 به دست آمد. همچنين ضريب پايايي پرسشنامه ي شرينگ نيز در بازآزمايي 0/88 به دست آمد. داده هاي جمع آوري شده براي آزمودن فرضيه هاي اين تحقيق با استفاده از آزمون آماري تحليل كواريانس، چند متغيره مورد تحليل قرار گرفت. تجزيه و تحليل فرضيه ها نشان داد كه اثربخشي آموزش مهارت عذرخواهي بر ابزار وجود و سلامت روان، متفاوت از اثربخشي آموزش مهارت، دوري از آزار و اذيت است و آموزش مهارت عذرخواهي بر ميزان ابراز وجود و سلامت روان مؤثر است و همچنين آموزش مهارت دوري از آزار و اذيت بر ميزان ابراز وجود و سلامت روان مؤثر است.

The present study aimed to compare the effectiveness of social skills training (apology, avoiding from persecution) on self-assertiveness and mental health among mentally-retarded students. The methodology of the study was experimental and designed as pretest-posttest with experiment and control groups. The population of the study included special schools located in eastern part of Guilan province in which 140 people were studying. One city was selected out of the two cities and then 70 people responded to the Schring’s Self Assertiveness and Goldberg’s Mental Health Questionnaire. Then, 60 people who had lower scores on assertiveness and mental health were selected and eventually 45 people were involved in three groups of 15 people who received apology and avoiding from persecution training program in 6 sessions of 45 minutes in two experimental groups in workshop style and then, the posttest was conducted on all three groups after the training sessions were ended up. The collected data were analyzed to test the research hypotheses using the multivariate covariance analysis. It was found out that the effectiveness of apology and assertiveness and mental health skills training was different from the effectiveness of avoiding from persecution skills training, and that apology skills training was effective on assertiveness and mental health.