بررسي تنوع زيستي پوشش گياهي در جنگلكاري‌هاي دست كاشت سوزني برگ

Investigation on the Plant Biodiversity in the Forestation Area of Needle Leaves Species (Case study: Kohsarkande- Mazandaran)

بررسي تأثير حاصل از كاشت گونه‌هاي مختلف سوزني برگ و پهن برگ روي تنوع زيستي پوشش گياهي داراي اهميت بسزايي است، چرا كه ما را در انتخاب نوع گونه و يا دخالت‌هاي مناسب عمليات پرورشي در عرصه‌هاي جنگلكاري ياري مي‌دهد. طرح تحقيقاتي سازگاري سوزني‌برگان غيربومي در قالب آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي، در 3 تكرار و با 8 تيمار در كرت‌هايي به ابعاد 20 در 20 متر و از سال 1373 اجرا شده است. تيمارهاي مورد بررسي در اين تحقيق شامل گونه‌هاي مختلف سوزني برگ مورد استفاده در طرح تحقيقاتي به همراه جنگلكاري افرا، در اطراف عرصه اجراي طرح و مناطق فاقد پوشش درختي است. براي تعيين خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك جداي از حفر يك پروفيل، در هريك از تيمارهاي مورد بررسي 3 نمونه از افق سطحي (0- 10 سانتي‌متر) و در مجموع 24 نمونه خاك تهيه گرديد. ميانگين هر يك از خصوصيات فيزيكي و شيميايي نمونه‌هاي خاك در پلات‌هاي مورد ارزيابي همچون ساير خصوصيات كمـّي و كيفي تيمارهاي مختلف كاشته شده در عرصه فوق‌الذكر در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي مورد آزمون آماري قرار گرفته است. تنوع پوشش گياهي با استفاده از شاخص‌هاي سيمپسون،N2 هيل، شانون- وينر و مك آرتور تعيين گرديد. هم‌چنين به منظور تعيين غناي پوشش گياهي از شاخص‌هاي ماركالف و منهينيك استفاده شد. در مرحله بعد به منظور شناخت ارتباط بين تنوع زيستي گونه‌هاي علفي و بوته‌اي كف عرصه با مجموعه‌اي از متغيرهاي كمـّي و كيفي تيمارهاي مختلف مورد بررسي و خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در سطح عرصه‌هاي فوق الذكر، از روش تجزيه و تحليل مولفه‌هاي اصلي گرديد و نتيجه آن روي محورهاي اصلي نمايش داده شد. نتايج اين تحقيق نشان داده است كه تيمارهاي عرصه فاقد پوشش درختي و گونه‌هاي سوزني برگ كريپتومريا ژاپونيكا و كاج دريايي، با دارا بودن حداقل ماندگاري و كمترين درصد پوشش لاشبرگ، امكان بيشترين توسعه از لحاظ فراواني و غناي پوشش گياهي را فراهم آورده‌اند و اين در حالي است كه در ارتباط با تيمارهاي گونه سوزني‌برگ كاج تدا و جنگلكاري‌هاي افرا، با دارا بودن بالاترين ميزان ماندگاري و بيشترين ميزان درصد پوشش لاشبرگ، كمترين مقدار شاخص‌هاي تنوع زيستي پوشش گياهي در سطح كف عرصه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

The research design of elimination trail has performed in the form of randomized completely blocks design with 3 replications and 8 treatments ( species of needleleaves) in Kohsarkande forests of Neka, Mazandaran(North of Iran). For investigation of the plant biodiversity the treatments of needleleaves in this elimination trail, the aforestation of hard woods(Maple) and the bare area were selected. For determination of characteristics of top soil(0-10cm), a total of 24 samples of treatments were taken(per treatment 3 samples) and topsoil chemical properties such as EC, pH, T.N.V, caso4, P, K and organic matter were analized. To determin of plant biodiversity in these treatments Simpson´s index, N2 Hill´s index, Mc Arthur´s index and Shannon-Wiener function were used and for determination of species richness of these treatments Margalef ´s index and Menhinick´s index were employed. The results of this research showed that the treatments of the bare area, Cryptomeria japonica and Pinus pinaster with minimal survival and at least litter covering percentage have the highest biodiversity of plant covering on the floor of these treatments. The treatments of Pinus teada and the aforestation of hard woods(Maple) with maximum survival and the highest litter covering percentage have the lowest biodiversity of the plant covering on the floor of these treatments.