مدل تصميم گيري چندمعياره ويكور براي ارزيابي گزينه هاي مديريت سيلاب

A Multi-criteria VIKOR Model for Assessment of Flood-Management Options

در اين مقاله جهت مديريت سيلاب در حوزه گرگانرود، از مدل تصميم گيري چندمعياره ويكور استفاده شده است. گزينه هاي مديريت سيلاب شامل حفظ شرايط طبيعي، بهره برداري از سد گلستان، احداث گوره، احداث كانال انحراف، سامانه پيش بيني و هشدارسيل، استفاده از بيمه سيل و سامانه پيش بيني و هشدار سيل توام با بيمه سيل رتبه بندي شده اند. سپس نتايج آن با مدل و زنده ي ساده و مقايسه شده است. به منظور ارزيابي گزينه ها از 11 معيار شامل تلفات جاني مورد انتظار، نرخبازيابي، نرخ تدريج، خسارت مورد انتظار سالانه، احساس امنيت مردم، نرخ اشتغال زائي، مشاركت مردمي، حفظ و بهبود مناظر طبيعي، حفاظت از زيستگاه حيات وحش، حفاظت از كيفيت آب و امكانپذيري فني و سرعتاجراء استفاده شده است. نتايج رتبه بندي نشان داده كه در صورت كاهش ميزان پارامتر ويكور، مدل به معيارهاي اجتماعي، اقتصادي و فني اهميت بيشتري داده است. با افزايش ميزان پارامتر ويكور، حساسيت مدل نسبت به تغيير پارامتر ويكور افزايش يافته است. مدل ويكور بر خلاف مدل و زنده ي ساده حساسيت كمتري نسبت به تغيير وزن معيارها داشته ولي به معيارهاي اقتصادي و فني حساسيت بالايي داشته است. در اين تحقيق به دليل اهميت بالاي معيارهاي اجتماعي مدل ويكور توصيه شده است.

In this paper، VIKOR model is used to rank seven flood management options in Gorganrood River، including: conservation of natural condition، Golestan reservoir management، levee construction، diversions-channel construction، flood forecasting and warning system، flood insurance، and integration of flood warning system and flood insurance. Then it is compared with the result of simple additive weighted model. The flood management project is ranked based on eleven criteria including: expected average number of casualties، recovery rate، gradual rate، expected annual damage، safety feeling، employment rate، public participation، landscape protection، wildlife habitat conservation، water quality conservation and technical feasibility and performance. The results show that VIKOR model emphasize economical، technical and social criteria by decreasing the maximum group utility. On the other hand، increasing the maximum group utility will increase sensitivity of VIKOR model against its parameter. This model has less sensitivity to changes in criteria weights but not in economical and technical criteria. VIKOR model due to emphasizing social criteria is recommended for ranking flood management options in this article.