تغييرات زماني و مكاني بارش در ايران تحت تاثير تغييراقليم تا سال 2100

Temporal and spatial variation of rainfall in Iran under climate change until 2100

در اين پژوهش، اثرات بلندمدت تغييراقليم بر تغييرات مكاني و زماني بارش در سطح كشور تحت سناريوهاي A1B، A2 و B1 تا سال 2100 بررسي شد. با استفاده از داده هاي بارش روزانه در دوره ي پايه (2010-1980) در 52 ايستگاه سينوپتيك، مدل LARS-WG واسنجي شده و جهت ريزمقياس سازي داده هاي مدل گردش عمومي جو HADCM3 تحت سناريوهاي مذكور تا سال 2100 استفاده شد. نقشه هاي پراكنش مكاني تغييرات بارش در محيط GIS تهيه شد. مقادير اندك جذر ميانگين مربعات خطاي نرمال شده و ضريب كارآيي بالا در مقايسه ي مقادير مشاهده اي و شبيه سازي شده ي بارش حاكي از عملكرد مطلوب مدل LARS-WG براي شبيه سازي بارش بود. نتايج شبيه سازي نشان داد كه تغييراقليم باعثِ افزايش غيريكنواخت بارش در دو مقياس مكاني و زماني در بخش اعظم كشور خواهد شد. افزايش بارش در كرانه هاي درياهاي خزر، عمان و خليج فارس، دامنه هاي غربي رشته كوه هاي زاگرس و دامنه هاي شمالي رشته كوه هاي البرز بيشتر از نواحي مركزي، شرقي و شمال شرقي ايران بود. عليرغم افزايش ميانگين بارش در تمام دوره هاي زماني، ميانگين بارش در دوره هاي زماني 2070-2041 و 2100-2071 كمتر از مقدار آن در دوره ي زماني 2040-2011 بود. اين مساله، لزوم برنامه ريزي در استفاده ي بهينه از بارش موثر در كشور را به اثبات مي رساند.

In this research، the long-term effect of climate change on the spatial and temporal distribution of precipitation in Iran was investigated under A1B، A2 and B1 scenarios up to 2100. The LARS-WG model calibrated by daily precipitation data from 52 synoptic stations for the reference period (1980-2100) was used for downscaling the HADCM3 atmospheric general circulation model data under the mentioned scenarios up to 2100. The spatial distribution maps of precipitation changes were prepared in GIS environment. Low root mean square error (RMSE) and high efficiency factor (EF) values for comparing the observed and simulated precipitation، demonstrates the ability of LARS-WG for precipitation simulation. Simulation results showed that climate change causes a non-uniform precipitation increase for both spatial and temporal scales in a major part of the country. The precipitation increase over the Caspian Sea، Oman Sea and Persian Gulf coasts، western hillsides of the Zagros Mountains and northern hillsides of the Alborz Mountains was higher than that in the central، eastern and north-eastern parts. Despite a positive significant increasing trend in rainfall during 1980-2100، a decreasing trend was observed in rainfall during 2010-2100 so average rainfall during 2041-2070 and 2071-2100 was lower than one for 2011-2040. These results emphasize on the need for planning to optimally use of green water in the country.