اثرات تغيير سيستم آبياري از روش سنتي (غرقابي) به زيرسطحي بر درختان بارور پسته در كرمان

Effect of Change from the Conventional (Flooding) to Subsurface Irrigation System on Mature Pistachio Trees in Kerman

در اين پژوهش تأثير تغيير سيستم آبياري از روش سنتي (غرقابي) به زير سطحي روي درختان بارور پسته به‌ مدت چهار سال در ايستگاه تحقيقات پسته كرمان مطالعه شد. طرح در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با تركيب 2 تيمار دور آبياري (7 و 14 روز) و 3 مقدار آب بر اساس ضرايب تشت كلاس الف شامل 20، 40 و 60 درصد (2392، 4783 و 7174 متر مكعب در هكتار- سال) با احتساب تيمار شاهد يعني آبياري سنتي (غرقابي) با دور 30 روزه و 9000 مترمكعب در هكتار- سال)، در مجموع با 7 تيمار در 3 تكرار به اجرا در آمد. لوله‌‌هاي آبياري زير سطحي به‌فاصله 90 سانتي‌متر از تنه درختان (تقريباً در مركز سايه انداز) در دو طرف و در عمق 50 سانتي‌متري از سطح خاك كارگذاري شدند. متوسط فشار كاركرد لوله‌ها 0/8 تا 1 اتمسفرو متوسط دبي هر متر لوله 5/4 ليتر در ساعت بود. صفات مختلف كمـّي و كيفي محصول پسته، رشد رويشي سرشاخه‌هاي درختان، كارايي مصرف آب و هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تغيير سيستم آبياري از روش سنتي (غرقابي) به زير سطحي روي درختان بارور پسته امكان‌پذير مي‌باشد و بهترين تيمار در شرايط انجام اين آزمايش تيماري بود كه آبياري آن باروش زير سطحي و مصرف 60 درصد تبخير ازتشت (7174 مترمكعب در هكتار- سال) با دورآبياري 14 روزه انجام پذيرفت به‌طوري‌كه كليه صفات كمـّي و كيفي مربوط به اين تيمار در مقايسه با تيمارهاي ديگر از شرايط مطلوب‌تري برخورداربود. كارايي مصرف آب در اين تيمار 164 گرم محصول خشك به ازاي هر متر مكعب آب بود. اما در صورتي‌كه بهره‌برداري سيستم‌هاي آبياري تحت فشار با هدف پايين آوردن مصرف آب آبياري باشد و در شرايط كمبود آب، كاربرد آب به ميزان 40 درصد تبخير از تشت (4783 مترمكعب در هكتار- سال) قابل توصيه مي‌باشد. كارآيي مصرف آب در اين تيمار، 177 گرم محصول خشك به ازاي هر متر مكعب آب مي‌باشد. نتايج اجراي اين طرح نشان دادكه كاربرد آب با مقادير كمتر از 40 درصد تبخير از تشت الف، نمي‌تواند نتيجه مطلوبي را به‌همراه داشته باشد. تيمارهاي آبياري با دور 14 روزه در مقايسه با دور آبياري 7 روزه از نظر صفات كمـّي و كيفي اندازه‌گيري شده شرايط مطلوب‌تري داشتند. مقادير هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك در تيمارهاي مختلف نشان داد تغييرات شوري خاك به‌ويژه در سال اول بعد از تغيير سيستم آبياري در تيمارهاي زير سطحي قابل توجه مي‌باشد. اما تيمارهايي كه با دور14 روزه آبياري شده‌اند، در مقايسه با تيمارهاي مشابه دور آبياري7 روزه از وضعيت مطلوب‌تري برخوردار بودند.

Effect of change from the conventional (flooding) to subsurface irrigation system was studied on mature pistachio trees (Cultivar Ohadi) in Kerman pistachio research station for four years. This experiment was carried out in a randomized complete block design including 7 treatments and 3 replications. The experiment also used two irrigation intervals (7&14 days) and three water rates according to pan coefficient (20%, 40%& 60% evaporation from surface of class A pan) for subsurface irrigation system with 6 treatments the conventional (flooding) irrigation system was tested as control. The pipes of subsurface irrigation system were installed at 90cm distance from trees trunk at each side of trees, and 50cm from soil surface. Mean of pressure and discharge in the pipes was 0.8 to 1 atmosphere and 5.4 Lh-1m-1, respectively. Different factors of quantity and quality pistachio yield, current vegetative growth, water use efficiency and soil electrical conductivity were measured. The results showed that change of conventional (flooding) to subsurface irrigation system is possible and the best treatment can have water rate of 7174 m3ha-1y-1 with 14 days irrigation interval. In comparison with other treatments, this treatment has better quantity and quality pistachio yield. Water use efficiency (WUE) of this treatment was 164g dry yield per cubic meter. Nevertheless, application of water rate of 4783 m3ha-1y-1 can result in the deficiency of irrigation water. At this water rate, WUE was 177g dry yield per cubic meter. However, it was found that the application of lower water rate (<4783 m3ha-1y-1) produced severe effects on the treated pistachio trees, e.g. decreasing the growth rate, yield and increasing the early splitting in pistachio fruits. Finally, it is concluded that 14-day interval irrigation is the preferred treatment for pistachio trees. Also, soil salinity showed considerable change in subsurface irrigation treatments after irrigation system was changed, especially in the first year.