نماد و تفاوت هاي آن با استعاره، مجاز، تمثيل و كنايه

هدف اين مقاله مشخص كردن مرز دقيق نماد با استعاره (مصرحه) و ديگر آرايه هاي همسان نظير مجاز، تمثيل و كنايه است. نخست، نماد كه مقوله اي كمتر شناخته شده و گسترده است، از زواياي گوناگون بررسي شده است. پس از آن، ضمن ارائه تعريفي كوتاه از آرايه هاي همسان، به طور جداگانه، تفاوت هاي هر كدام با نماد بيان شده است. در نگاه كلي، نماد با استعاره و مجاز همسان به نظر مي رسد ولي نبود قرينه و علاقه، و گستردگي معنا در نماد از تفاوت هاي محوري و كليدي اين آرايه ها به شمار مي آيد. تمثيل نيز در قالب كلام و حكايت جلوه مي كند و با نماد، كه در حوزه واژه هاست، متمايز است. تفاوت عمده نماد با كنايه، بسته بودن دايره معنايي در كنايه است. تفاوت نماد و رمز اين است كه حوزه معنايي و مفهومي رمز پيچيده تر، گسترده تر و اغلب، در برگيرنده موضوعات عرفاني و فلسفي است.