عوامل تأثيرگذار بر استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير در مناطق روستايي شهرستان زابل

Affecting Factors on Using of Renewable Energies in Rural Areas of Zabol City

هدف اين تحقيق توصيفي- همبستگي بررسي عوامل تأثيرگذار بر استفاده روستاييان از انرژي­هاي تجديدپذير بود. جامعه آماري اين پژوهش، تمامي سرپرستان خانوار در مناطق روستايي شهرستان زابل بودند (63736 =N) كه با توجه به جدول بارتلت و همكاران (2001)، تعداد 300 نفر از آنان از طريق روش نمونه ­گيري چند مرحله­اي انتخاب شد. ابزار گردآوري داده­ ها پرسشنامه بود. روايي محتوايي پرسشنامه با نظر پانلي از كارشناسان تأييد شد. براي تعيين پايايي ابزار تحقيق پيش‌آزمون انجام گرفت كه مقدار آلفاي كرونباخ محاسبه شده براي مقياس­هاي اصلي پرسشنامه در حد مناسب (در دامنه بين 0.761 تا 0.793) بود. نتايج آمار توصيفي حاكي از آن بود كه ميزان استفاده روستاييان از انرژي­هاي تجديدپذير شامل انرژي­هاي خورشيد، باد و زيست­توده در سطح بسيار پايين بود. نتايج تحليل همبستگي نشان داد كه بين متغيرهاي سطح تحصيلات، فاصله روستاي محل سكونت تا نزديك­ترين شهر، ميزان شركت در دوره­ هاي آموزشي در زمينه انرژي­هاي تجديد پذير، مساحت مزرعه، مساحت واحد دامداي، تعداد محصولات زراعي، تعداد محصولات سبزي و صيفي، هزينه برق و گاز منزل و ميزان استفاده از منابع كسب اطلاعات در زمينه انرژي­هاي تجديدپذير با ميزان استفاده از اين انرژي­ ها رابطه مثبت و معني­ داري وجود داشت. همچنين، نتايج تحليل رگرسيون گام به گام حاكي از آن بود كه 61/6 درصد از واريانس ميزان استفاده از انرژي­ هاي تجديدپذير را به ترتيب شش متغير ميزان استفاده از منابع كسب اطلاعات، ميزان شركت در دوره­ هاي آموزشي مرتبط، تعداد محصولات زراعي، مساحت واحد دامداري، تعداد محصولات سبزي و صيفي و مساحت مزرعه تبيين كردند.

The main aim of this descriptive- correlation research was to investigate the affecting factors on villagers’ use of renewable energies. The statistical population of the research consisted of all heads of households in the rural areas of Zabol city (N= 63736). According to the Bartlett et al., (2001) table, 300 of them were selected by multistage sampling. A questionnaire was used to collect the data. The content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. A pretest was conducted to establish the reliability of the questionnaire. The Cronbach’s alpha coefficient for the main scales of the questionnaire was at an appropriate level (ranged from 0.761 to 0.793). The descriptive statistics results indicated that the villagers level of using of renewable energies including solar, wind and biomass energies were at a very low level. The results of the correlation analysis revealed that variables of literacy level, distance between village to the nearest city, rate of the participation in training courses on renewable energies, the size of land, livestock unit, the number of agricultural products and vegetables, the cost of gas and electricity for home and level of using of information acquisition sources on the renewable energies had significant and positive relationship with the villagers level of using of these energies. Also, the results of regression analysis showed that 61.6 % variances of using level of renewable energies were explained by the six variables including: using level of information acquisition sources, rate of the participation in training courses, the number of agricultural products, the size of livestock unit, the number of vegetables and the size of land, respectively.