به كارگيري مدل فركلاف درگونه شناسي گفتمان‌هاي محيط‌زيستي ايران گفتمان‌هاي عدالت، حفاظت، مخاطره و نوسازي

(Using Fairclough Model in the Typology of Environmental Discourses in Iran (Discourses of Justice, Protection, Risk and Modernization

در ايران، مجموعه ­اي از ارگانها مانند سازمان حفاظت محيط­زيست و شوراي عالي محيط­زيست، اقدام به سياستگذاري در حوزه محيط­زيست مي­ كنند، در اين ميان مجلس شوراي اسلامي نقش مهمي در سياستگذاري و جهت دهي به نهادهاي مذكور دارد، بنابراين نمايندگان محترم مجلس در ادوار مختلف، مذاكراتي را در قالب طرح، لايحه يا سوال در حوزه محيط­زيست ساماندهي مي­ كنند. هدف مقاله حاضر با تأكيد بر اين مذاكرات، معرفي گونه شناسي گفتمان هاي محيط‌زيستي در ايران ميباشد. روش مورد استفاده در اين تحقيق، روش تحليل گفتمان فركلاف است كه با رويكردي كيفي، مجموعاً 158 مذاكره محيط‌زيستي را از مجموع مذاكرات نمايندگان محترم دوره اول تا هفتم مجلس شوراي اسلامي مورد بررسي قرار داده است. نمونه گيري مورد استفاده در اين تحقيق، نمونه­ گيري نظري يا مبتني بر هدف است، پس مذاكراتي وارد نمونه شدند كه پيرامون حوزه محيط‌زيست باشند. نتايج پژوهش نشان مي­دهدكه چهار الگوي گفتماني بر ادوار مجلس حاكم است. گفتمان غالب مجالس اول و دوم عدالت محيط‌زيستي، گفتمان غالب مجالس سوم تا پنجم حفاظت از محيط­زيست و گفتمان غالب مجلس ششم و هفتم گفتمان مخاطره و نهايتاً گفتمان نوسازي، گفتماني تاثيرگذار و سيال بوده كه بر مذاكرات مجالس اول تا هفتم سايه افكنده است.

In Iran, a group of organs like environment protection organization and supreme council of environment are the key policy-makers in environment scope. Among these the Islamic council parliament plays a key role in policy-making and guiding the related organizations. Thus the respected representatives of the parliament in different periods holding discussion, so as to organize environment scope in the form of plan, bill and question. The purpose of this paper with emphasis on these discussions is to introduce environmental protection discourse typology in Iran. The method of this research is Fairclough analyzing discourse with qualitative approach which is totally investigating 158 environmental talks of representatives of the first to seven periods of Islamic council parliament. The sampling method of the research is theoretical sampling or purpose based sampling. So the discussions have taken into accounts which were related to environrnent scope. The results of this paper shows that four discourse patterns dominate in different parliamant periods. The dominate discourse of the first and second periods was environmental justice discourse. The dominate discourse of the third to fifth periods was protecting the environment and dominate discourse of the sixth and seventh periods was risk discourse and finally the modernization discourse was influential and dynamic discourse which overshadows the discussions of the first to seventh periods.