بهينه سازي الگوهاي كشت در سطح حوضه آبريز با تأكيد برمنافع اجتماعي و واردات خالص آب مجازي: مطالعه موردي منطقه خراسان

Optimization of Cropping Patterns at Basin Level by Considering Social Profit and Net Virtual Water Import: A Case Study of Khorasan District

هدف مطالعه حاضر ارايه روشي است براي تعيين الگوهاي بهينه كشت در سطح حوضه آبريز (حريرود و كشف رود ) كه در آن بر منافع اجتماعي (مزيت نسبي محصولات) استفاده كارا از آب آبياري در دسترس و جهت دهي الگوهاي بهينه كشت در راستاي حداكثرسازي خالص واردات آب مجازي تأكيد شده است. در اين راستا، مدلي در سطح حوضه آبريز ساخته شد و در 5 سطح ريسك در مقدار آب در دسترس و سه سطح راندمان آبياري 35، 45 و 65 درصد در مقدار مصرف آب آبياري حل شد. با توجه به نتايج به‌دست آمده، مي‌توان الگوهاي بهينه كشت در سطح حوضه را به سمتي كه داراي ويژگي‌هاي حداكثرشدن منافع اجتماعي، حداقل استفاده از آب آبياري و حداكثر شدن خالص واردات آب مجازي است، هدايت كرد. با اين حال، براي اظهار نظر روشن راجع به يك الگوي كشت خاص، نياز به اطلاعات بيشتري در زمينه مقدار دقيق آب مجازي است كه براي هر محصول از كشور خارج شده يا وارد مي‌گردد. افزون بر آن، لازم است كه پيشتر، يك الگوي مناسب واردات و صادرات محصولات زراعي طراحي و سپس الگوهاي كشت را درجهت آن هدايت كرد. اين مطالعه مي‌تواند به‌عنوان مقدمه‌اي در جهت حركت به اين موضوع نگاه شود.

The objective of this study is to introduce an approach for determination of comparative advantage of Basins in the production of crops, enhancing water use efficiency and directing cropping patterns to maximize net virtual water import. A model was constructed and applied assuming five different risks in available water and three levels of irrigation efficiencies (35, 45, and 65). The findings showed that, it is possible to direct optimal cropping pattern at basin level to maximize social profit, water use efficiency and net virtual water import simultaneously. However, in order to derive a definite conclusion, more data are needed about the quantity water embedded in each crop exported from and imported to each country. Moreover, it is necessary to design a suitable export-import plan to be used as a target for directing cropping patterns toward it. The approach used in this study can be viewed as a first step in this direction.