راهبرد تنش زدايي در سياست خارجي ايران (1384-1368)؛ درس هايي براي آينده

Detente Strategy in Iran’s Foreign Policy (1989-2005): Lessons to Future

تصميم گيرندگان سياست خارجي به عنوان بازيگران عقلاني تلاش مي كنند تا با توجه به متغيرهاي دو محيط داخلي و خارجي، بهترين راهبردها را براي تحقق بيشترين سطح از منافع اتخاذ كنند. يكي از راهبردهاي عقلاني در سياست خارجي، تنش زدايي است كه طي سال هاي 1368 تا 1384، راهبرد اصلي سياست خارجي ايران بوده است. در اين نوشتار، با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و شيوه اسنادي جهت گردآوري اطلاعات به اين سوال اصلي پاسخ مي دهيم كه چه شباهت ها و تفاوت هايي ميان راهبرد تنش زدايي در دو دولت هاشمي و خاتمي وجود دارد. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه هر دو دولت در سياست هاي سه گانه راهبرد تنش زدايي (همزيستي مسالمت آميز، اعتمادسازي و ديپلماسي)، شباهت اما در ابزارهايي اجراي برخي از اين سياست ها تفاوت داشتند. تجربه اين دو دولت نشان مي دهد كه متغيرهاي خارجي مي توانند راهبرد تنش زدايي را به شكست بكشانند. اين تجربيات، درس هاي مهمي براي دولت هاي بعدي دارد كه به انتخاب راهبرد تنش زدايي اقدام مي كنند. استفاده از اين تجربيات مي تواند تا حدودي موفقيت آتي اين راهبرد را تضمين كند.

Foreign policy makers as rational actors try to choose the best strategy for achieving the largest level of benefits due to variables of two domestic and foreign areas. Detenteis one of the rational strategies in foreign policy that has been main guideline in Iran’s foreign policy during 1989 to 2005. This paper tries to answer these questions by thedescriptive-analytical method and use of document method: what are the similaries and differences between detente strategy in Hashemi Rafsanjani and Khatami governments. Research findings show that both governments were similar in triple policies of detente strategy (peaceful coexistence، making trust and diplomacy) but were different in implementation tools some of these policies. Experiences of the two governments show that detente strategy could be defeated by external variables. These experiences are important lessons for the future government that will choose detente strategy. These experiences somewhat can guarantee future success of the strategy